STENBOL, 23/2 2006 — Min di jiyana xwe de ji bo cara pêşî û paşî, Kanî Yilmaz tenê carekê dît. Helbet bi salan bû ko min ew bi nivîsên wî û xebatên wî dinasî, belê min ew rûbirû nedîtibû û ez pê re nepeyivîbûm. Ew dîtin û nasîna min jî weha çêbû: Bi qasî du meh berê, ez û bi dehan nivîskarên kurd, ji bo ko em beşdarî Festîvala Gelawêjê bibin çûbûn Silêmaniyê. Rojekê em li lobiya otêlê rûniştibûn û bi çend hevalan re, me ji xwe re sohbet dikir. Min dît ko Kanî Yilmaz tevî du–sê kesên din hatin. Ez ne şaş bim yek ji wan kesan jî Sabrî Torî bû. Kanî, piştî ko silav li yek bi yek kesên ko nas dikir kir, hat li kêleka me rûnişt. Çimkî nasekî wî yê kevin li ba me rûniştî bû. Hingê min û Kanî me hev nasî. Demekê bi şûn de em ketin sohbeteke dirêj û vê sohbeta me, ez ne şaş bim bi qasî du-sê saetan ajot. Di vê sohbetê de min gellek pirs ji Kanî Yilmaz kirin û bersîvên ko mirov li ber wan şaş û mat dima jê girtin.
Berî her tiştî ew ji min re gellek samîmî û dilgerm hat. Wî gotina xwe venedişart û ya ko bawerî pê dianî rasterast digot. Belê di vê dema sohbetê de jî, min dît ko diqilqile, carna li der û dora xwe dinêre, çimkî îhtimaleke mezin di pirsa ewlekariyê de wusa nerihet bû; ji sûîqasteke PPKê ditirsiya. Yek ji pirsên ko min jê kir ev bû, "Kek Kanî, piştî ko Apo hat girtin, we demekê beyanek da û got ko ew dîl e, gotina wî partiyê girê nade. Belê pişt re we cardin, îrada partiyê da destê wî. Ma hûn di nav xwe de li ser gotin û kirinên wî nedipeyivîn? Mirov çawa qedera partiyê, qedera miletekî dispêre dîlekî (esîrekî) destê Tirkan?" Bersîva wî weha bû:
"Rast e me got ko gotina Ocalan me girê nade. Çimkî ew dîl e, belê pişt re em mecbûr man ko bi ya wî bikin. Roja ko xeber ji wî hat, êdî her tişt bi ya wî çêdibû. Me newêribû ko em gotinên wî jî di nav xwe de munaqeşe bikin, çimkî eger me gotineke nebaş bigota û ew rexne bikira, hin kesên ko bi mirîdî bi şexsê wî ve girêdayî bûn, li wir dikaribûn em bikuştina, bi taybetî jî hin jin. Mesela Alî Haydar Kaytan di civînekê de weha got, 'ji bo min ne doz heye ne jî kurd û Kurdistan. Ji bo min Apo heye, eger Apo teslîm bibe, ezê jî teslîm bibim, eger îxanet bike, ezê jî îxanet bikim!' Ka ma yê çi bi hev bida fêmkirin."
Min li ser kuştina Hîkmet Fîdan jî çend pirs jê kirin. Bi awayê ko wî got, tiştên ko li ser vê meselê di rojnameya Milliyetê de derketine, kêm zêde, hema bêje hemû jî rast bûne. Min jê regot, "Bi awayê ko ez ji we fêm dikim, PKK li pey kuştina we ye. Gelo ji bo çi? Cihêtiya we û PKKê çi ye?" Bersîva wî weha bû, "Li gor baweriya me, dema ko miletê kurd, li Bakûrê Kurdistanê karibe mafên xwe bi riya şer bistîne çû. Heta diviya ko PKKê di sala 1991an de dev ji çek berda û hew hilda. PKK li pey kuştina me digere; belê ez dibêjim ko PKK van tiştên ha bike, ez û hevalên xwe, em amade ne ko cardin beşdarî PKKê bibin. 1) Hevsarê xwe ji destê Îmraliyê derîne, 2) Federasyonê biparêze, 3) Dev ji çek û şîdetê berde, 4) Dijminatiya Emerîkayê neke, Dewleta Federe ya Kurdistanê biparêze, 5) Dijminatiya yên ko wek wan nafikirin neke û yekîtiya kurdan biparêze."
Min li ser muxalefeta derveyî PKKê jî ji Kanî Yilmaz çend pirs kirin. Bi awayê ko wî got, bi taybetî piştî hatina Emerîkayê ya herêmê fersendek li pêş miletê kurd peyda bûye. Belê ji bo ko kurd baş karibin ji vê fersendê îstifade bikin, divê berî her tiştî yekîtiya xwe pêk bînin. Wî li ser xebata PKKê û partiyên din jî weha got, "PKK bi xebata xwe mezin bû. PKK 24 saet dixebitî, partiyên din 23 saet radizan, saetek jî bi rexnekirina PKKê derbas dikirin. Ev kar weha çênabe. Madem em partiyên cihê ne, divê em siyaseta xwe li ser şaşiyên PKKê ava nekin. Mesela di malpera Nasnamê de muxalefetek li hember PKKê tê kirin. Muxalefet bi vî awayî çênabe. Berpirsiyarên PKKê van tiştên ko li vir tên nivîsîn, bi zanebûn di nav gerîla û kesên din de didin xwendin. Çimkî muxalefetek weha hem PKKê bêtir xurt dike û hem jî nişan dide ko ji derveyî wan alternatîfek jidil tune."
Min li ser zimanê kurdî jî pirsek ji Kanî Yilmaz kir. Wî got ko ew, wek PWD hemû civînên xwe bi zimanî kurdî çêdikin û haya wan ji siyaseta asîmilasyonê heye. Min li ser Osman Ocalan jî pisek jê kir û got, "Hin dibêjin ko, ji bo ko alternatefek xurt li hember PKKê dernekeve Osman di nav PWDê de cih girtiye. Tu çi dibjî?" Ew li hember vê pirsê keniya û nexwest bipeyive. Belê got ko, "Tiştê ko di Rojnameya Milliyetê de, ji bo Hîkmet Fîdan li ser Osman Ocalan hatin nivîsîn rast bûn." Bêguman min gellek pirsên din jî ji Kanî Yilmaz kirin, belê ne hewce ye ko mirov yek bi yek binivîse.
Awayê kuştina wî jî balkêş e. Qisas, xwedênegiravî ji PKKê diqete û bi qasî salekê di nav PWDê de dimîne; di vê navê de baweriya hemû kesî kar dike û pişt re, jehra xwe dirêje, derba xwe diweşîne! PKKê heta niha tu êrîşek weha plankirî, li hember yên ko xwedênegiravî dijmin dibîne û bi wan re şer dike, li hember yên ko destê wan di xwîna hezar kurdî de ye û bi paşatî dijîn, pêk neanî. Çi bêjim, wek ko ev êrîş, bi bîhna fireh, bi hevkarî û aqilmendiya hin "derên kûr" re hatibe kirin.
Kanî Yilmaz yek ji wan kesan bû PKK herî baş dinasî û dizanî. Piştî ko min ew nasî û ew gohdarî kir, hin fikrên min çêtir li cihê xwe rûniştin. Belê xwezî min ew nas nekira û ez pê re nepeyivîma. Eger min ew nas nekira, belkî dilê min îro evqas neêşiya. Tecrûba jiyanê ev jî nîşanî min de: Mirov carna şaşîtiyên mezin jî dikin. Belê kesê mezin ew e ko, gava şaşîtiyên xwe dibîne, dev ji wan berdide û ko pêwist be, di ber rastiyê de canê xwe jî dide.
Hukûmeta Kurdistanê, li ser kuştina Kanî Yilmaz li pêşberî îmtihaneke mezin e. Divê hukûmet, bi tu awayî rê nede cînayetên weha siyasî û ji bo ko cardin êrîşên weha qirêjî li ser axa azad û pîroz pêk neyên, çi ji destê wê tê bike. Cînayetên weha, hêvî û pêşeroja gelê kurd tarî dikin. Niha çavê me hemûyan li edaleta Kurdistanê ye. Divê hukûmeta Kurdistanê, tenê qîma xwe bi girtin û cezakirina maşikan neyne, ew bikaribe hêza tarî ya li pişt van cînayetan jî derîne û destûr nede ko kes civata kurd terorîze bike. Bila axa azad û pîroza ko hêvî û sitara gelê kurd e, nebe warê cînayetên qisasnediyar.
Ez dixwazim bêjim ko divê tu tişt ji bo ko em li hember vê cînayetê bêdeng bimînin û rûreş nekin, wek sedem neyê nîşandan. Ji niha ve deng tê min ko hin mirov weha dibêjin, "Kanî Yilmaz jî bi salan di nav çerxa PKKê de şaşîtiyên gellek mezin kirin û ew bi xwe ji jî kuştina gellek mirovên bêrî berpisiyar e." Kurdbûna me, mirovatiya me, ronakbîrî û welatperweriya me, berî her tiştî divê ûjdana me van cînayetên hovane qebûl neke. Tu bahaneyek ko cînayetên weha mafdar nîşan bide tunin. Heqê tu kesî tune ko welatperwerên kurd, sirf ji ber ko wek wan nafikirin û bi wan re tevnagerin bikuje. |
