SWÊD, 23/5 2010 — Dema min çend salan li gundê kurdan – Sîpanê (li Ermenistanê) mamostatî dikir, gelek caran li wî gundî û yên cînar dewat dibûn. Xwedîyê şahîyê ji pêş da navên wan kesan di lîsteyekê da dinivîsî, ko gerekê di dewatê da amade bûna. Di serê wê lîsteyê da jî ew kes bûn, ko xwedî pere bûn, piranîya wan jî xwedî gelek pez û dewaran bûn. Di dawîya lîsteyê jî ew kes bûn, ko rewşa wan ya aborî ne gelekî baş bû. Ew jî mamosta û şivanên gund bûn. Heta rojekê dayîkekê ji kurê xwe ra got: “Xwelî li serê te be, xelk çû bajêr, bû hembal, ji xwe ra mal û hal danî, tu wek berê mamosta mayî! Qet pozê te naşewite?”.
Îro gelek rêxistin, komele, dezgehên me kurdan jî di vê rojê da ne. Zanebûn, welaprarêzî, dilsozî, jêhatîbûna wan têrê dike, lê pere têrê nake. Û, wek we bi nimûneya jorê dît, milet jî zêde qedirê wan kesan digire, ko xwedî pere ne (nayê wê maneyê, ko dewlemend in). Lema jî zêde rexne li têlêvîzyona kurdî ya Kurd 1ê tê girtin û pesinê wan kanalên têlêvîzyonê yên kurdî tê dayîn, ko bi naverok, kûraya fikiran, dagirtîbûna xwe va gelekî jê dadixwin. Milet jî zêde ji Kurd 1ê zêdetir qedirê wan digire.
Di dewatên me da jî wisa ye: şêxekî an jî kesekî xwedî pereyên pir dema dipeyivî, xelkê gorî pereyên wî qîmet dida axaftina wî. Lê di rastîyê da axaftina wî dirêj û vala bû. Dema mamosta fikireke kûr bi çend gotinan va digot, xelkê digot: “Şêxê me nîv sehet peyivî, ronakbîr jî 5 deqe“. Bawerîya milet di vê şaşfêmkirinê da wê demê zêde dibe, gava ew şêx dû şahîyê ra berçavkên reş dide ber çavên xwe, li erebeya xwe ya reş siwar dibe, lê ronakbîrê bi aqil jî dikeve ser rê, peya diçe.
Mixabin, piranîya miletê me îro dû kesên xwedî giranîya pereyan diçin û dû kesên xwedî giranîya zanebûnan naçin. Ji ber ko kesên xwedî pere ji gel ra sozên mezin didin, ko bi xwe zanin wê pêk neyên, dibêjin: “Me Kurdistan di binê erdê da ava kirîye, maye ser erdê“, lê kesên xwedî zanebûn dibêjin: “Berî em behsa avabûna Kurdistanê bikin, gerekê bi çend dibistanên jîyanê ra derbaz bin – dibistanên welatparêzîyê, xwenaskirinê, xwendinê, pêşketinê, çav bidine gelên pêşketî, miletê xwe bi cihanê bidine naskirin û h.w.d.“.
Her kes zane, ko rola rojnameya kurdî ya here jîyandirêj “Rya teze“ û radyoya Yêrêvanê ya kurdî di karê hişyarkirina gelê me da li tevaya cihanê çiqas mezin e. Kadroyên wan kesên zane û xwende ne, xwedî cêribandina rojnamevanîyê ya bi dehan salan e. Nivîs, hevpeyvîn, rêportaj û nûçeyên wan bi welatparêzîyê, kurmancîyeke zelal û xweş va dagirtîne. Lê îro tirs heye, ko herdu jî bêne girtin, ji ber ko rewşa aborî ya wan herduyan jî ne baş e.
Di hêleke din va jî, gelek rojname, kovar, radyo û têlêvîzyonên kurdî hene, ko di wan da xên ji rojnamevanan, her kes kar dike, di bernameyên wan da her tişt heye, xên ji rojnamevanîyê. Îcar mêla milet zêde li ser wan e, milet zêde alîkarîya wan dike, herwiha bi aborî jî, ji ber ko îro dereceya miletê me û zanebûnên karmendên wan dezgehên kurdî wekehev e û ew hevdu rind fem dikin. Eger pereyên Kurd 1ê jî pir bûna, ewê çend kamêravan û rojnamegerên bi nav û deng ji tevaya cihanê banîya, xanî û maeşekî baş bida wan û karê xwe baştir bi rê va bibira.
Sala 1975an helbestvanekî me yê gelekî bi nav û deng Şikoyê Hesen li Gurcistanê çû rehmetê. Ez û helbestvanê mezin Fêrîkê Ûsiv ji gundê Sîpanê (em herdu jî di wî gundî da mamosta bûn) çûne ser şîna Şikoyê bira. Fêrîk helbesteke kûrfikir ser Şiko nivîsîbû, li ser şînê xwend, kêm kes jê fêm kirin. Kurdekî ji Gurcistanê jî nivîsek ser Şiko nivîsîbû, ko navê helbestê lê kiribû. Milet jê fêm kir û bû kûrînîya gişkan, girîyan.
Îro miletê me di vê rojê da ye û ji bo ji wî halî derkeve, gerekê ji wan hemû dibistanan ra derbaz be, ko me li jorê bi nav kir.
Lê xwedîyê vî miletî heye û ew xwedî wî miletî bi rê va dibe. Îcar ka gelo çawa rê va dibe? Dema di roja Newrozê da mîlyonek kes berevî Dîyarbekirê dibe û di destê tu kesî da ala Kurdistanê tune, gelo ew rêvebir nabêjin, alayên kurdan hilgirin? Wisa xuya ye, ko nabêjin!
Dema di roja bûyîna hizretî Mihemmed da banga sereke ha ye: “Em ne kurd in, em hemû mihemedî ne!“, gelo ew rêvebir nabêjin, “em pêşî kurd in, paşê mihemmedî ne“. Wisa xuya ye, ko nabêjin! Ji vê jî xirabtir ew e, ko dibe dibêjin: “Alaya Kurdistanê hilnegirin, dînê musulmanîyê jî ser kurdbûna xwe ra bigirin!“. |
