Nefel

[ ÇARŞEM, 2024-12-04 ] [ BIKE MALPERA DESTPÊKÊ ] [ BÊXE NÊV BIJAREYAN ] [ KONTAKT ] [ INFO ] [ LÊGERÎN & ARŞÎV ]

DESTPÊK

	Nûçe

	Nivîsar

	Kulturmagazîn

	Hevpeyvîn

	Kolumnîst

	Ewrokurd

	E-Pirtûk

	Lîteratûr

	Ziman

	Muzîk

	Foto

	Lînk

E-POSTEYA TE

	Nav (Username)



	Şîfre (Password)





	»E-posteyeka nû bo xwe qeyd bike

REKLAM

KOLUMNÎST

fjrigjwwe9r1TabArticles:ArticleHeadline
deltasone
deltasone go
Îraq di navbera hewlên erebkirin û îslamkirinê de

STOCKHOLM, 9/7 2005 — Xalid Salih di nivîsa xwe >>Êraq wilatêkî erebî niye û kurdîş alay Sedam helnaden<< ya di quncika xwe >>Paşeroj<< di vê malperê de belavkiribû, li ser babetekê gelek giring rawestiyabû û ew jî hewlên careka din erebkirina Îraqê ye.

Xwe şaşiya ko hatiye kirin ew bû ko kurdan di dema nivîsandina qanûna bingehîn ya birêvebirina Îraqê TAL di xala B ji madeya heft de qebûl kir ko ew weha bêt nivîsandin ko Îraq dewleteka pirnetewe ye û tenê >>gelê ereb di Îraqê de beşekê neparçebar e ji neteweya ereb<<.

Bêguman ev neheqî ye li kurdan û neteweyên din li Îraqê dihêt kirin ko ev maf bes bo ereban be. Ji ber çi? Xwe kurd jî mîna ereban li welatên din hene. Min hizir dikir ko ev dê nekeve destûra daîm û ez niho jî di wê hêviyê de me.

Lê mirov ji vê derê û wê dera henê dibihîse ko erebên di parlamentoyê de hewla hindê didin ko ev made wekî xwe bikeve nav destûra hemîşeyî. Wesa jî diyar e ko ew naxwazin bi hindê bes bikin jî lê ew her weha dixwazin di mafê hevwelatîbûnê de behreya ereban bêtir lê bikin. Mîna ew dixwazin xalekê di pirsa mafê hevwelatîbûnê de zêde bikin û bibêjin erebên ji derveyî Îraqê ko 10 salan li Îraqê dimînin mafê hevwelatîbûnê heye û bo neereban jî ew maf dê ji bîst salan û wê ve be.

Yanî erebekê yemenî dikare piştî deh salan ji mana xwe li Îraqê bibe hevwelatiyê Îraqî lê kurdek ji bakûrê Kurdistanê dikare piştî bîst salan ji mana xwe li Îraqê bibe xudanê wî mafî.

Ev çi edalet û wekhevî ye? Gelo kurd dê çawa tiştekê weha qebûl bikin û bi çi ergumentekî mirov dikare bi neheqiyeka weha razî bibe? Ko ev herdu yan yek jî ji van xalan di destûrê de cih bigire ew dê destûreka nijadperist be û ew weha dê ereban ji neteweyên din bilindtir dabine. Yanî di hevwelatîbûnê de dê kilas û derece hebin.

Divêt di mafê hevwelatîbûnê de hemî neteweyên Îraqê xwedî eynî mafî bin û qanûn bi çavê wekheviyê temaşayî wan bike.

Di xala A di madeya heftê di TAL de hatiye ko >>Îslam ola resmî ya dewletê ye û ew jêdereka qanûnsaziyê ye û nabe di qonaxa veguhêz de çi qanûneka têt çêkirin nakok be digel pirensîpên îslamê û pirensîpên demokratiyê û mafên ko di beşa duyê ji vê qanûnê de hatine<<.

Hewlên ereban ne bes bo erebkirina Îraqê ne bi rêya destûrê lê ew herweha dixwazin Îraqê bikin dewleteka îslamî. Ew gelek hewil didin bêtir ji madeya jorîn ko îslam bibe jêdereka serekî ya qanûnsaziyê û çi qanûnên ko nakok bin ligel yên Îslamê di îraqê de çênebin. Di Îraqê de ne bes pir netewe hene lê herweha pir ol jî hene û pêwîst e ko îslam ne bibe jêdereka serekî lê yek ji jêderan be û bes. Lê gelo çima ol û ayînên din yên Îraqê jî nebin jêderên qanûnsaziyê? Çawa misilman hez ji diyaneta xwe dikin, xwe eynî tiştî xudan olê din jî dikin û çima wan jî eynî mafî nebe?

Heke di destûrê de hat nivîsandin ko Îraq dewleteka îslamî ye û îslam jêderekê serekî yan yek ji jêderên qanûnsaziyê ye û nabe çi qanûnek ko nakok be ligel îslamê bêt qebûl kirin, ev dê di paşerojê de bibe astengeka mezin di duristkirina qanûnên medenî de dema ko ew nakok bin digel ya di Quranê de hatî. Ne bes ev lê herweha pêşniyariyeka din ya pir seyr ya Hewzeya Necefê heye ko navê Îraqê bibe >>Komara Federal ya Îslamî<<. Bi dîtina min misilmanbûna me wî mafî nade me ko em misilmaniya xwe li ser yên din feriz bikin meger em bixwazin tadariyê bikin. Çawa nabe destûra Îraqa federal Îraqê bi çi rengekî bike erebî herweha ne ya durist e ew wê bike îslamî heta eger bi navî bi tenê jî be.

-----------------------------------

Nivîskar: Sidqî Hirorî
Weşandin: 2005-07-09
Xwendin: 5201