STOCKHOLM, 17/10 2007 — Min berî bi demekê di derheqê ”kurdên sipî” de nivîsek nivîsîbû. Li dû wê nivîsê, Hisên Duzenî jî bi heman navî lê bi çerçeweyeke cuda, li ser vê mijarê nivîsî.
Li ser wê nivîsa min, bi minasebetên cuda ji min hat pirsîn bê ev meseleya ”kurdên sipî” çi ye û îzaheta wê çi ye. Her çi qasî min li gora xwe îzaheta wê dikir jî dabeşkirina ”kurdên sipî” carinan zahmet dibû. Ji ber ko him ew ji nametên sîstemê îstifade dikin û him jî ji kurdbûyina xwe. Ew kes, him di siyasetê de, him di sînemayê de, him di cîhana kultur û edebiyatê de û him jî di warê muzîk û hinerê de xwedî rolekê nin. Gelek caran, min nimûneyên wek Yilmaz Erdoganî û yên mîna wî dida, lê gelek kesan nerazîbûna xwe ya di vî warî de pir eşkere dianî zimên û hin caran ji bona Yilmazî ji min aciz jî dibûn.
Hûn bawer bikin ko kêfa min bi xwe jî gelekî ji Yilmaz Erdoganî û hinera wî re dihat û kurdbûna wî jî dibû sebebeke mezin ko vê hezkirina min zêdetir bike.
Min do nûçeyeke weha di Nefelê de xwend ko çavkaniya wê kanala TVya tirkan ya bi navê Haberturk e. Mijara wê jî li ser alîkariya peredayina Yilmaz Erdoganî ya ji bona kampaniyayeke piştgiriya hêzên dewletê ya ji bona şerê li dijî kurdan e; ew ê bala we jî kişandibe. Nûçe li jêr e:
”Ji bo piştgirîya ordîya tirk û gefên li başûrê Kurdistanê û her weha li hemû kurdan tên xwarin, dest bi kampanyayeke mezin hatiye kirin. Li gor kanala Haberturkê, heta wê gava ko ev nûçe hat amade kirin, 302 408 kes û dezgeh beşdarî vê kampanyayê bûne û 38 185 834 YTL hatine civandin.
Ev kampanya bi navê “Kampanyaya piştgirîya qehremanên têkoşîna li dijî terorê” tê bi rê ve birin û armanca wê piştgirîya ordîya tirk û êrişên wê yên li dijî neteweyê kurd e.
Yilmaz Erdoganê ko heta niha xwe wek kurdekî dilsoz nîşan daye jî bi telefonê beşdarî bernameya Haberturkê ya zindî bû û dîyar kir ko ew dixwaze 100 hezar YTLyan piştgirîya vê kampanyayê bike. Jinbira wî Gulben Ergenê (jina Mustafa Erdogan) jî da zanîn ko ew ê li gel piştgirîya kampanyayê, xwedîkirina zarokekî “bavşehîd” jî bide ser xwe. Bi vî awayî endamên malbata Erdoganan xuya kir bê ew li kîjan aliyî ne.”
Ez bawer dikim ko tu hewcedariya mirov vê nûçeyê şîrove bike, tune ye; lê bi tenê ez ji bona wan kesan binê van rêzan reş dikim ko îzeheta ”kurdên sipî” ji vê kirina Yilmazî baştir nayê îzah kirin. Yilmaz Erdogan, bi tenê yek ji wan kurdên hunermend e ko ew bi vê kirina xwe bûye nimûneyeke rûreşiyê. Min bi xwe tiştekî weha ji wî hêvî nedikir û belkî ji bona ko min hêviyeke weha ji wî nedikir, ez li ser vê mijarê radiwestim.
Îcar bi sedan kurdên hunermend, dengbêj, artîst, weşanger, rewşenbîr û nivîskar hene ko dixwazin bişibin Yilaz Erdoganî û yên mîna wî. Meseleya van kesan ew e ko nasnameya kurdî ji xwe re bikin pêlika bilindbûna cîh, mewkî, şan û şohretê; kurdan û hêjayiyên wan bi pênc pereyan nahesibînin û gava cîhê wê bê jî bikarin pir bi rehetî helwêstên weha bi rûreşî deynin. Mixabin ko di civata me de roj bi roj tîpên weha zêde dibin û êdî ew (kurdên sipî) bûya mîna femomenekê. Ev helwêstên van kesan, hevkariyeke weha ye ko îmzekirina wê ya bi desthilata tirkan re nehatiye eşkerekirin. Ew xwediyê teşwîqkirina vê bizavê nin ko ew bi hêzên tirkan yên eşkere û dizî re, di heman dîlanê de direqisin… Kurdên sipî tiştekî weha ye ko ne bi destî tê girtin û ne jî bi çavî tê dîtin, bi tenê tê hiskirin. Yanî, ew him li ba kurdan û him jî li ba tirkan goştê li ser birincê nin. Ew li ba kurdan kurdên herî mezin in û li ba tirkan jî ”tirkên herî zane nin”. A ev fenomen, yek ji wan sebebên bingehîn e ko nahêle zimanê kurdî, berhemên kurdî, weşanên bi kurdî û nivîskarên ko bi kurdî dinivîsin di civatê de bibin xwedî cîhekî bi rûmet û xwedî gotineke giran. Ev îllet e ko xortan sewqî nivîsîna bi tirkî, hunera bi tirkî û sitranên bi tirkî dike. Li kîjan deverê bîhna ciwanmêriyê, yan jî bîhna bipêşdeketineke xweşbîniya ziman û edebiyata kurdî hebe, ew bi awayekî destên xwe diavîjinê û mîna axtepotan li ser bîhna wê rûdinin da tu tiştekî bi navê kurdî, bi hêjayiyên neteweyê kurdî û li ser navê miletê kurdî bi pêş de nekeve. Wan ev bazara hanê kiriye mîna ”newala guran” û li hemberî kultur, ziman û hunera bi kurdî ”arogantiyê” dikin ko xortên nuhgûhayî xweziya xwe bi dilê wan (kurdên sipî) bîne û ji bona ciwan di vî warî de tiştekî bikin, divê herin ber destên wan û ew ji xwe re wan bikin kole û mirîdên xwe.
Nivîskar, weşanger, hunermend, artîst û siyasetmedarên herî xerab jî ko bi navê kurdî, bi nasnameya kurdî ko tev digerin, ji vê îlleta ”kurdên sipî” bi qedir û qîmettir e û divê kurd bi her awayên xwe li dijî vê îlletê rawestin ko ew dixwazin kurdan ji kurdîtiya wan, ji hêjayiyên wan ên neteweyî û ji şexsiyeta wan a milî bi dûr bixe û bêşexsiyet bike; loma jî temsîla ”kurdên sipî” yên nola Yilmaz Erdogan in û divê kurd rûyên wan yên ”sipî” reş bikin ko bêvila wan bişewite. |
