Nefel

[ ÇARŞEM, 2024-12-04 ] [ BIKE MALPERA DESTPÊKÊ ] [ BÊXE NÊV BIJAREYAN ] [ KONTAKT ] [ INFO ] [ LÊGERÎN & ARŞÎV ]

DESTPÊK

	Nûçe

	Nivîsar

	Kulturmagazîn

	Hevpeyvîn

	Kolumnîst

	Ewrokurd

	E-Pirtûk

	Lîteratûr

	Ziman

	Muzîk

	Foto

	Lînk

E-POSTEYA TE

	Nav (Username)



	Şîfre (Password)





	»E-posteyeka nû bo xwe qeyd bike

REKLAM

KOLUMNÎST

fluoxetine 20mg tablets
fluoxetine capsules 20mg read here
Ez û keça min û xwendingeh

STOCKHOLM,11/2 2007 — Berî çend rojan keça min ya ko di klasa heftê de ye ji min re qala xwendingeha xwe kir û gazinde ji hindê kir ko rêveberiya xwendingehê û mamoste biryarê li ser piraniya tiştên girêdayî wan û xwendina wan di xwendingehê de didin, ko diviyabûya wan, mebesta wê xwendinkaran, bêtir kartêkirina xwe di biryara rêveberiya xwendingehê û mamosteyî de hebûya.

Min jî berî her tiştî behsa xwe û rewşa me zarokan di xwendingehên serdema me de kir. Min gotê lo keça ciwan eger te dîtiba ka rewşa me di wê demê de, di wan xwendingehan de çi û çawa bû dê pirça serê te ji tirs û sehmê qijavijbûya.

Wextê em spêdeyê diçûn xwendingehê berî hertiştê hemî xwendinkar, her klas li aliyekê hewşa xwendingehê radiwestiyan û xwendinkaran herdu destên xwe dirêjî ber xwe dikirin û mamoste bi şiftana xwe ya ter di destî yan di bin kifşî de dihat û bi dîqet berê xwe dida her xwendinkarekî ji binê pêyan heta kilovanka serî û hema nînokên me dirêj yan pîsbûna yan pêlavên me nepaqijkirîbûna da destên me bilind bin bo ko şiftana seydayî şireqên ji wan anîbaya. Girî û rondikên me dilê mamosteyî nerim nedikir.

Eger me di klasê de şaşiyek bikira yan me dersa xwe baş nezanîba yan hema bê hemda xwe jî kenya me hatiba dibû xweş derfet bo wan mamosteyên hez li qutanê, lêxistinê û bikaranîna destê xwe yan şiftana xwe dikir bo ko ew dilên xwe bi qutana me rehet bikin yan guhên me hêl bikêşin. Di her klaseka me de mamosteyî xwendinkarek bi dilê xwe wekî zêrevanekî (miraqibê sinifê) hildibijart û ew zêrevan di praktîkê de destê rastê yê mamosteyî bû û wî her tişt û gotin û reftar û livîna me xwendinkaran digehand mamosteyî. Te digot qey ew kamîreya li hindav me ye û mamsote me tê de dibîne. Em weha di xwendingehê de tepeserkirî bûn.

Min gotê dayûbaban qet mayê xwe di vî awayê dijwar yê sizadanê de nedikir û hemî di bin rehma rêveberiya xwendingehê û mamosteyan de bû. Rast e me baştir ji niha dixwend lê ew xwendina me di piraniyê de ji tirsa qutan û lêdan û sexerkbirinê bû û dibe jî ji ber wê çendê kêm ji wê xwendina me di mejiyên me de bi cih dibû û me kêm bawerî bi xwe hebû û em nedişiyan di jiyana xwe ya piştî xwendingehê de bi hêsanî serbixwe bijîn û serbixwe biryara bidin û gavên bisteh di jiyanê de bavêjin.

Min ji keça xwe re got ko hûn niha li vê Swêdê dûrî wan sizayan in, hûn bi rengekê gelek berfereh di xwendingeh û klasên xwe de azad in û her çi têt ber devên we hûn dibêjin û hûn ne di xema çi de ne, ji ber ko hûn dizanin ko çi siza û çi derece li ser wan gotin û reftar û kiryarên we yên xerab nînin. We di her klasekê de nûnerên xwe hene ko we bi xwe ew hilibjartine û ew di xwendingehê de û li hember mamosteyan û rêveberiya xwendingehê berevaniyê ji we dikin.

Keça min got: Babo xwe li Swêdê jî xwendingeh û mamsote ji niha gelek dijwartir bûn. Hema berî çend rojan min di programa radyoya yekê ya swêdî de guhdariya pîrejinekê dikir û wê behsê zaroktiya xwe ya li xwendingeheka swêdî dikir û wê digot ko li xwendingeha wê di her klasekê de kursiya sizayê hebû û her kesê ji wan şaşiyek bikira diviyabûya ew di wextê dersdanê de li ser wê kursiyê bêdeng rûniştiba. Wê digot evca her kesî ji wan û bi her rengekê ji dets hatiba hewil dida ko ew çi caran li ser wê kursiyê rûnene. Lê wê ew jî got ko ya ji rûniştina li ser kursiyê bi jantir ew bû ya piştî ko ew ji klasê derdiketin bo nav hewşa xwendingehê û ka çawa xwendinkarên hevalklas û yên din yarî û henekên xwe bi wî yê kursî dibû behreya wî dikirin û wê çendê ew kesê sizadayî gelek birîndar dikir.

Keça min got lê niha dinya hatiye guhorîn û çû ser behsê hindê ko hemî mirov wextê dibin azad in û ew xudan eynî biha û mafan in. Min zanî ko ew bê ko bizanibe behsa benda yekê ji deklerasyona NY ya sala 1948-ê ya li ser mafên mirovan dike ko divêt hemî dewlet û bi taybetî yên tê de endam wê bi cih bînin.

Min jê re got eger bi min be divêt ne wekî serdema me xwendingeh û mamoste weha dijwar û nemirovane bin û ne jî wekî xwendingehên vê derê serberdayî bin û çi kontrol li ser zarokan nebe.

Min hewil da keça xwe têbigehînim ko zarok heta kêmtişt hevde hejde saliyê di snêliyê de ne û ew di bin kartêkirina hestpêkirinên nazik de dijên û mejiyên wan hêj hemî funktionên xwe timam ava nekirine û bi taybetî zû tiştan ji bîr dikin û nikarin xwe baş konsentre bikin û ji ber hindê ew nikarin bi duristî biryarên ji bo xwe baş bidin û pêwîstiya wan bi arîkariya yên mezintir heye. Lewma divêt yên mezin, di wezareta perwerdeyê, di xwendingehê de, mamoste û dayûbab û yên mezin li malê ji wan re arîkar bin û qanûn û rêdaran ji bo bi serûberkirina jiyana wan di xwendingehê de, ji bo ewlekariya mezin û biçûkên di xwendingehê de, ji bo parastina biha û maf û erk û berjewendiyên her aliyekî ji wan, ji bo peydanebûna kaosê di xwendingeh û klasê de, li dûrî metod û sizayên dijwar û bi rengekê ko her kes, biçûk û mezin hest bi bihaya xwe wekî mirov bike dabinin.

Keça min pirsiyar ji min kir ka rewşa xwendinkar û xwendingehên başûrê Kurdistanê çawa ye. Min jê re diyar kir ko çêtir e ji wê serdema me lê hêj sîstemeka perwerdeyî ko ez jê razî bibim cihê xwe negirtiye. Niha ew di merheleya minaqeşe û şerenîxa di navbera kevin û nû de ye û bêguman çawa be dê ji ya berê çêtir be lê qanûnên nû, rêdarên nû û wext pêwîst in heta guhortin çê bibin û cihê xwe bigirin. Pir giring e di sîstema ko dê çê bibe xwendinkaran bawerî bi xwe hebe û ew hînî hindê bibin ko ew bi serbixweyî hizir û kar bikin. Lê hêviya min ew e dijwarî bi hemî reng û metodên xwe ve tê de nemîne û sîstemeka wekî ya swêdê jî serberdayî tê de cih negire.
Keça min ya ko pir diaxive vê carê bi guhişîn guhdariya min kir û dema min axiftina xwe timam kirî wê got:

— Babo min tu gelek divêyî lê pir baş e ko tu ne mamosteyê xwendingeha me yî heke dê tu dersa exlaqê jî li ser dersên me zêde bikî.

-----------------------------------

Nivîskar: Sidqî Hirorî
Weşandin: 2007-02-11
Xwendin: 9235