KURDISTAN, 25/3 2009 — Li ber e ko van rojan mizgîniyên xêrê bigihîjin çalakvanên mafên mirovan û daxwazkarên wekhevî û azadiya gelên bindest, nemaze ji bona bicihanîna dadweriyê û dadgehkirina zordaran û vegerandina mafan li xwediyan.
Eve jî bi destpêkirina dadgeha nêvdewletî ya taybet bi Lubnanê li Laheya Holendayê di roja yekê adarê de û destpêkirina karûbarên wê derbarê tawana kuştina serokê hikûmeta Lubnanê yê berê Refîq Herîrî, pêre weke ko çaverê ye vexwendina hin berpirsên mezin di rejîma Sûriyeyê de.
Di gel vê jî, derketina biryara girtina serokê Sûdanê El-Beşîrî bi tuhmeta pêkanîna tawanên dijî mirovahiyê li herêma Darforê, em bibîr bînin jî ko serokê Sirbistanê ê berê Mîlosevîç ko di hepsê de xwe întîxar kir li pêşiya dadgeha tawanên giran a nêvdewletî ya taybet bi Yugoslaviyaya berê hatibû dadgeh kirin. Sedam jî bi tuhmeta qirkirina hin pêkhatên gelên Iraqê hatibû bi dar ve kirin ji aliyê dadgeheke tawanan ya iraqî.
Belê, ev hemî di destpêka çerxê 21-ê, û piştî dora 20 salan ji bidawîhatina şerê sar û avakirina sîstema cîhanî a nû têne holê.
Eger ko em diyaroka tawanbarkirin û dadgehkirina zordaran wek serkeftinekê ji gelan re û ji prensîbên dadweriyê re û wek encamekê ji keda gelên me û xebata tevgerên me yên rizgarîxwaz û hêzên demokratxwaz re bihesibînin; di heman demê de divêt em li xwe mikur werin ko ew pêk nedihatin bêyî desttêwerdanên nêvdewletî û hêzên navnetewî.
Anko ev serkeftin bi piştgiriya xurt ya hêzên rojava nemaze Emerîka û Ewropayê, û baldana navnetewî ya mezin bi pirsgirêkên mafên gel û mirovan li seranserê cîhanê pêk hatin.
Her wisa serok û lîderên ko ketin - yan dê di demek nêz de bikevin - ber biryarên dadgehan de, bi giştî serokên dîktator di rejîmên totalîter û tundrew de bûn. (Sedam Husên, Beşar Esed, Mîlosevîç û Hesen Beşîr).
Ev grûp du şepêlan pêk tîne, şepêla neteweperesta tundrew piştî ko di hemî warên jiyan û desthelatî û avakirinê de têkçû, xwe avête ber bextê asmanan ji bo dirêjkirina temenê xwe.
Şepêla îslama siyasî jî, piştî ko bi ser neket armancên xwe yên kevnare û kufikî pêk bîne, destpê kir ber bi pêşde bazda da ko ji krîza xwe xilas bibe û li vir gotara netewî bi kar anî.
Ev vegera îslama siyasî ber bi netewebûyînê ve, koka fikrê wê dide xuya kirin. Mînak jî şoreşa Xumeynî ko bi cilûbergê îslamê bû lê di hundir de netewî bû. Her weha AKP-a li Tirkiyê ko kok îslamî ye bi prensîbên Atatirkî yên netewî re li hev dike. Di encamê de, ev şepêla oldariya tundrew li welatên erebî bi taybetî sloganên Mîşêl Efleqî bi kar tîne (Efleq berî bimire musilmantiya xwe îlan kir!) û dide pey şopa şepêla netewî ya ko ji dema têkçûna hizêrana 1967-ê hate rûxandin.
Ji aliyekî dî ve jî welatên ko serekên wan ketin ber biryarên dadgehan de, bi tevahî welatine pirnetew û pirçand in. Û piraniya wan ji mafê çarenûsê hatine bê par kirin (sudan wek nimûne).
Di heman çarçovê de bêparkirina ji mafê çarenûsê yek ji sedemên herî giring e di vî warî de, wek nimûneya Iraq, Yoguslaviya, Sudan, Sûriyê û çavrêkiriye di paşerojê de, Îsrail, Îran û Tirkiyê jî li van welatan zêde bibin.
Tawanên ko zordar bi wan têne tohmet kirin, di heman demê de dirêjî rejîm û îdeolojiyên wan jî dibin, ji ber ko ew zordar nûnerên rejîmên wisa ne. Di nav tawanan de, bi giştî, qirkirina gelan û tawanên dijî mirovan û guherîna demografîk hene, di gel tepeseriya netewî nemaze li dijî kurd û filistîniyan.
Di çerxê buhurî de, tevgerên rizgarîxweziya nîştimanî bi alîkarî û piştgiriya hêza şoreşa cîhanî û kampa sosyalîst serkeftin pêk tanîn. Piştî qonaxa şerê sar û veguherînên cîhanî û derketina globalîzmê û avakirina sîstema cîhanî a nû, bermayên van tevgeran nexasime ya kurdistanî û filistînî mecbûr in ko bernamên xwe biguherînin û nû bikin da ko ji karwanê pêşketiyê cîhanê paşve nemînin, û hewil bidin hin bingehan ji dest bidin ji ber ko dijminên duhî, îro dost in û bangewaziya parastina mafên gel û mirovan dikin.
Me dît çawa hevbendiya Natoyê alîkariya xelkê Kosovayê kir, û hêzên Emerîkayê Iraq ji zordariyê rizgar kir, û rojava piştgiriya dadmendiyê li Lubnanê dike, û Ewropa û Emerîka piştgiriya gelê Darforê dike û li aştiya Efxanistanê digerin.
Bêguman, pêngava girtin û dadgehkirina zordar û dîktatoran, ji bilî ko pêngaveke pîroz e; yek ji destkeftên civaka nêvdewletî ye, ko rê vedike ji bo vegerandina mafan li xwediyan û çespandina prensîba mafê gel û neteweyan di destnîşankirina çarenûsa xwe de. |
