[ ÎNÊ, 2024-04-19 ]   [ BIKE MALPERA DESTPÊKÊ ]   [ BÊXE NÊV BIJAREYAN ]   [ KONTAKT ]   [ INFO ]   [ LÊGERÎN & ARŞÎV ]  
DESTPÊK
Nûçe
Nivîsar
Kulturmagazîn
Hevpeyvîn
Kolumnîst
Ewrokurd
E-Pirtûk
Lîteratûr
Ziman
Muzîk
Foto
Lînk
E-POSTEYA TE
  Nav (Username)  
   
  Þîfre (Password)  
   
   
     
   »E-posteyeka nû
 bo xwe qeyd bike
 
REKLAM


KOLUMNÎST 
Cengên veguhêz yên Rojhilata-nêvê
KURDISTAN, 9/2 2009 — Cengên Rojhilata-nêvê yên germ ko piştî qonaxa şerê sar di navbera kampa rojavayî û rojhilatî de rûdan, hin encamên krîtîk anîn holê; ne tenê ji ber pirbûna çekên ko di wan de hatine bi kar anîn yan jî armanc, slogan û radeya bilind ya tundiyê di wan de, lê belê ji ber xurista aliyên şer û nakokiyan.

Piraniya van ceng û şeran ne di navbera dewletan de rû dane, lê belê di navbera dewlet û rêxistin û partî û êlên xudan qalîteya etnîkî û mezhebperest de, wek şerên Efxanistan û Lubnan û Xezzayê û qonaxên dawî yên şerê Îraqê.

Di van ceng û şeran de, şerên gerîlatî û xweteqandinê tevlî yên fermî dibin, û aliyên nakokiyê rol û rêçan vediguherin, û çekên herî nû bikartînin, her ji diyardeyên xuya yên cengên nihoyî nemaze piştî geşbûna tundrewiya îslamî û bûyerên îlonê li Emerîkayê berî heft salan; rabûna zir dewletekê bi hemî hêz û qeweta xwe bi şerekî li dijî partiyekê yan grûpekê û di heman demê de ko yek ji yên dawî bikaribe hin çekên komkuj û bihêz bidestxîne û bibe metirsî li ser tevahiya cîhanê.

Ji bilî herdû şerên cîhanî yên yekemîn û duyemîn, û şerên bi wekalet bi taybet di navbera herdû blokên sosyalîst û kapîtalîst de di dema şerê sar de, di çerxên 19 û 20-an de li welatên "cîhana sêyemîn" di Asya û Efrîqa û Emerîkaya Latîn de bi dehan eger ne bi sedan ceng û şeran rû dan di çarçoveya bizavên rizgarîxwezên niştimanî yên gelên ko dixebitîn da ko azadî û serxwebûna xwe pêk bînin.

Di van şeran de, piraniya çînên civakê û di serî de tevgerên siyasî yên sosyal û demokrat û çepên neteweyî beşdar bûn ko xebata xwe li dijî kolonyaliyê û dagîrkeriyê û mandatê girêdidan bi mafên wan di destnîşankirina çarenûsa xwe de di riya xebata aştiyane de bi mebesta bicîanîna pêşveçûna civakî û misogerkirina mafên mirovan û wekheviyê di navbera mêr û jinê de û geşepêdanê û jiyana bi rûmet û bextewer de.

Her weha, van tevgerên rizgarîxwez yên niştimanî ko çek jî bikar anîn çu rengê terorê li dijî dijminên xwe bikar neanîn yan jî operasiyonên leşkerî li dijî sivîlan yan bikaranîna gel wek mertaleke mirovî, û bi her awayî haydar bûn ko ziyanê negihînine gel yan behaneyan nedin dijminan ko tolê ji bêtawanan hilînin.

Lê belê, di dema me ya niho de em dibînin ko cengin li welatên serbixwe ko di bin nîrê hin rijêmên dîktatorîk û totalîter yan demokratîk lê îdeolojîk rû didin, di gel şerê li ser desthelatê, û di serî de hêzên tundrew yên ser bi îslama siyasî ko ne tenê ne xudî semyanên tevgerên rizgarîxweziya niştimanî yên berê ne, lê her weha bizavên wan navê terorê li ser wan îzpat dike ji aliyê civaka navnetewî û hêzên rizgarîxwezî û pêşkeftina niştimanî ve.

Cengên rizgarîxweziya niştimanî di bin hin slogan û armancên eşkere de dihatine kirin, lê cengên dema me ya niho yên ne zelal in, li vir em dixwazin nêzîkî rastî û sedemên eşkere û nehênî yên cengên Efxanistan û Îraq û Xezzayê bibin:

Efxanistan: Armanca wê "tunekirina lîderê Qayidê Osama Bin Laden" bû. Cenga Efxanistanê serkeft di: 1) Rûxandina hikûmeta Talîbanê û tunekirina dewlet û berpirsên wê û lidûvçûna bermayên wê. 2) Hilweşandina jêrzemîna Qayideyê wek kamp û çek û şan û projên viberanînê. 3) Rêxistinkirinek nû ko piraniya pêkhatên Efxanistanê yên netewî û etnîkî û êlî temsîl dike, ev jî di kongirê Bonnê de û piştre damezirandina hikûmeta yekîtiya niştimanî û paşê jî pêkanîna hilbijartinên parlementoyê de hate xuya kirin. 4) Danîna bingehên dewletek nûjen li gor prensîbên demokratîk û vekirina projên aborî bi piştgiriya dewletên endam di Natoyê de di gel bernamên çandî û ragehandinê. 5) Azadkirina jinê û beşdariya wê di hemî warên jiyanê de. 6) Berdewamkirina cengê li dijî teror û çandin û bazirganiya madên bêhişker.

Îraq: Armanca wê "tunekirina çekên komkuj", ev armanca sereke ne di nav de, Emerîkayê û dewletên hevbend karibûn hin armancan pêk bînin wek:1-hilweşandina rêjîma Sedam Husênî a dîktatorîk. 2) Têkbirina dewleta Îraqê û nehîştina artêşa Îraqê û tevahiya alavên ewlekariyê. 3) Pêkanîna hilbijartinên perlemanî yên demokratîk û avabûna hikûmeta yekîtiya niştimanî. 4) Danîna destûreke herdemî û nû a Îraqa federe û xurtkirina prosa siyasî. 5) Çareserkirina pirsgirêka Kurd li ser bingeha sîstema federe. 6) Firehkirina azadiyên giştî yên hizbî û alavên medyayê û sivîl, û çespandina mafên tevahiya pêkhatên Îraqê yên netewî û olî û mezhebî.7) Berdewamkirina şerê li dijî teror û binbirkirina kokên wê. 8) Jinûve avakirina peywendiyên Îraqê yên aştiyane bi cînarên wê û bi tevahiya cîhanê re û sazkirina peymanên ewlehî yên stratejîk bi DYA-yê re.

Xezze: Armanac wê "rawestandina rokêtên-saruxên Hemasê", vê cengê hin armancên xwe pêk anîn - lê ne rawestandina rokêtan! - wek: 1) Hilweşandina jêrzemîna desthelata Hemasê ya li Xezzayê wekî dezgeh û saziyên leşkerî û ewlekarî û îdarî. 2) Xerabkirina hemî bingeh û ofîs û wezaret û alavên desthelata Hemasê. 3) Rawestandina jiyana aborî û pêwîstiyên rojane wekî elektrîk û av û sektora nexweşxane û dibistan û zanîngehan, û ziyangehandineke mezin di warê pere û avahiyên giştî û taybet ko giha dora 2 milyar dolaran. 4) Bi sedan qurbaniyên sivîl. 5) Kuştin û terorkirin û birîndarkirin û êsîrkirina sedan endam û qadro û serkirdên Hemasê 6) Serkeftina Îsrailê li hember raya giştî ko cenga wê ya xwînî li dijî terora ko ji aliyê Îranê ve têt palpiştkirin û bikaranîna helwestên serkirdên Hemasê yên şaş ko hincet dane wan û xizmeta acendayên derekî kirin û xwe ji diyaloga niştimanî bi çavdêriya Misirê vekişandin. 7) Avakirina hin rastiyên siyasî yên nû ko heye bibin alîkar ji bona rewatî û lêgaletiya desthelata Filistînî û rêxistina Fetih-ê li ser atsên erebî û nêvdewletî 8) Zêdekirina îhtîmalên xurtkirina îzolekirina serkirdên Hemasê yên ko xwe veşartin di dema şerî de û dadgehkirina wan di pêşerojê de. 9) Xuyabûna Hemasê wek aliyekî bêhêz ko nikare dewletê birêve bibe û ewlehiya xelkê biparêze.

Di vê tangê de, em ne mecbûr in ko tiştê Qayide û Talîban dibêje bawer bikin, ko Xwedê giravî şerê li dijî wan ji aliyê xaçperet û ziyonîstan ve hatiye kirin! Yan jî sloganên hin grûpên olî li Îraqê ko bi navê berxwedan û rizgariyê bang dikin yan sloganên Hemasê wekî rêhevala wê Hîzbûllaha Lubnanê, ji ber vê çendê ko her yek ji van aliyan xudî hin armanc û mebestên taybet û cida ye, nemaze bicîanîna acendayên derekî.

Di encamê de, cîhan hemî xwe berpirsiyar dibîne li beramberî van ceng û şeran, û navnîşana herî diyar berdewamkirina şerê li dijî terorê ye li seranserê cîhanê di dema me ya niho de.

-----------------------------------
Nivîskar: SELAH BEDREDÎN kurdarab2004@yahoo.com
Weşandin: 2009-02-09
Xwendin: 10922
 

KOLUMNÊN BERÊ   
Şiroveya şoven ya mafê çarenivîsê (2011-01-29)
Krîza dewletên totalîter di serdema nû de (2011-01-15)
Mafê çarenûsê bi dîtina kurdan (2010-12-24)
Gelo dê ereb ji tecrûbeya Başûrê Sûdanê sûdê werbigrin (2010-11-19)
Sûriye û Tirkiye xwe li dijî kurdan rêk dixin (2010-10-25)
Şertê avakirina dewleta hevdem: mafê çarenûsê (2010-10-06)
Aliyê hizrî di rêbaza Mistefa Barzanî de (2010-08-22)
Hewesên serberdayî yên kovara Livînê û têkdana dîroka kurdan (2010-08-13)
Di nakokiya Tirkiye û Îsrailê de kanî Filistîn (2010-06-18)
Parastina ezmûna herêma Kurdistana Iraqê (2010-05-26)
Banga Nêçîrvan Barzanî bo reformê (2010-04-23)
Rewşa tevger û bizavên gelên Îranê çawa ye (2009-08-06)
Petrola Kurdistanê di bin xizmeta Îraqa federe ya nuh de (2009-06-25)
Ewlewiyet ji rawestandina despotîzmê re ye (2009-05-31)
Çi di navbera Sûriyeyê û Tirkiyeyê de heye (2009-05-16)
Serdana Mehmûd Ebbasî (Ebu Mazin) ya Kurdistanê (2009-04-28)
Newroza îsal – çend têbînî û pêşniyar (2009-04-19)
Dadgehên serdemê rêzê li mafê çarenûsê digirin (2009-03-25)
Herêma Kurdistanê – hinek gavên giring û di cih de (2009-02-25)
Em piştgiriya Filistînê dikin – û li dijî rêbaza Hamasê ne (2009-01-13)
NERÎNGEH
 
[kitêb] Sun Zî: Hunera şer (2016-04-21)
Ismail Beşikçi ji kurdan re li ser ermeniyan semînerek da (2013-09-28)
Kurdistan berî serxwebûna siyasî ”serxwebûna petrolê” û ekonomîk îlan dike (2012-05-21)
Tewanga navdêrên zimanê kurdî (2009-02-08)
Umît Firat dibêje navnîşana çareserîya pirsa kurd ne PKK ye (2008-11-11)
Hêro Talebanî: Min nedixwest Mam Celal bibe serokkomarê Iraqê [foto] (2007-05-10)
Alfabeya kurdî-latînî ji bo zimanê kurdî ji alfabeya kurdî-erebî minasibtir e (2005-11-02)
fjrigjwwe9r0TabArticles:ArticleHeadline
vv9v8v09fq:TabArticles:4;8;12;14;17;19;21;22;23;24;28;29;30;31;32;40;41;43;44;46;48;49;51;52;53;54;55;56;58;60;62;63;64;65;66;67;69;71;72;74;75;76;77;78;79;80;81;82;84;85;86;90;91;92;94;95;96;97;98;100;102;103;104;105;106;107;109;110;111;112;113;114;115;116;117;118;119;120;121;122;123;124;125;126;127;128;129;130;131;132;133;134;136;137;138;139;140;141;142;143;144;145;146;147;149;150;151;152;153;155;157;158;159;160;163;164;165;166;167;168;169;170;171;172;173;174;175;176;178;179;180;181;182;183;184;185;186;187;188;189;190;191;192;193;194;195;196;197;198;199;200;202;203;204;205;206;207;208;209;210;211;212;213;214;215;216;217;218;219;221;222;223;224;225;226;227;228;229;230;231;232;233;234;235;236;237;238;239;240;241;242;243;244;245;246;247;248;249;250;251;253;254;255;256;257;258;259;260;261;262;263;264;265;266;267;268;269;270;271;272;273;274;275;276;277;278;279;280;281;282;283;284;285;286;287;288;289;290;291;293;294;295;296;297;298;301;302;303;304;305;306;307;308;309;310;311;312;313;314;315;316;317;318;319;320;321;322;323;324;325;326;327;328;329;330;331;332;333;334;335;336;337;338;339;340;341;342;343;344;345;346;347;348;349;350;351;352;353;354;355;356;357;358;359;360;361;362;363;364;365;366;367;368;369;370;371;372;373;374;375;376;377;378;379;380;381;382;383;384;385;386;387;388;389;391;392;393;394;395;396;398;399;400;401;402;403;404;405;406;407;408;409;410;411;412;413;414;415;416;417;418;419;420;421;422;423;424;425;426;427;428;429;430;431;432;433;434;435;436;437;438;439;440;441;442;443;444;445;446;447;448;449;450;451;452;453;454;455;457;458;459;460;461;462;463;464;465;466;467;468;469;470;471;472;473;474;475;476;477;478;479;480;481;482;483;484;485;486;487;488;489;491;492;493;494;495;496;497;498;499;500;501;502;503;504;505;506;507;508;509;510;511;512;513;514;515;516;517;518;519;520;521;522;523;524;525;526;527;528;529;530;531;532;533;534;535;536;537;538;539;540;541;542;543;544;545;546;547;548;549;550;552;553;554;555;556;557;558;559;560;561;562;563;564;565;566;567;568;569;570;571;572;573;574;575;576;577;578;579;580;581;582;583;584;585;586;587;588;589;590;591;592;593;594;595;596;597;598;599;600;601;602;603;604;605;606;607;608;609;610;611;612;614;615;616;617;618;619;620;621;622;623;624;625;626;627;628;629;630;631;632;633;634;635;636;637;638;639;640;641;642;643;644;645;646;647;648;649;650;651;652;653;654;655;656;657;658;659;660;661;662;663;664;665;666;667;668;669;670;671;672;673;674;675;676;677;678;679;680;681;682;683;684;685;686;687;688;689;690;691;692;693;694;695;696;697;698;699;700;701;702;703;704;705;706;707;708;709;710;711;712;713;714;715;716;717;718;719;721;722;723;724;725;726;727;728;729;730;731;732;733;734;735;736;738;740;741;742;743;744;745;746;747;748;749;750;751;752;753;755;756;757;758;759;760;761;762;763;764;765;766;767;768;769;770;771;773;775;776;777;778;779;780;781;782;783;784;785;786;787;788;789;790;791;792;793;794;795;796;798;799;800;801;802;803;804;805;806;807;808;809;810;811;812;813;814;815;816;817;818;819;820;821;822;823;824;825;826;827;828;829;830;831;832;833;834;835;836;837;838;839;840;841;842;843;844;845;846;847;848;849;850;851;852;853;854;855;856;857;858;859;860;861;862;863;864;865;866;867;868;869;870;871;872;873;874;875;876;877;878;879;880;881;882;883;884;885;886;887;888;889;890;891;892;893;894;895;896;897;898;899;900;901;902;903;904;905;906;907;908;909;910;911;912;913;914;915;916;917;918;919;920;921;922;923;924;925;926;927;928;929;930;931;932;933;934;935;936;937;938;939;940;941;942;943;944;945;946;947;948;949;950;951;952;953;954;955;956;957;958;959;960;961;962;963;964;965;966;967;968;969;970;971;972;973;974;975;976;977;978;979;980;981;982;983;984;985;986;987;988;989;990;991;992;993;994;995;996;997;998;999;1000;1001;1002;1003;1004;1005;1006;1007;1009;1010;1011;1012;1013;1014;1015;1016;1017;1018;1019;1020;1021;1022;1023;1024;1025;1026;1027;1028;1029;1030;1031;1032;1033;1034;1035;1036;1037;1038;1039;1040;1041;1042;1043;1044;1045;1046;1047;1048;1049;1050;1051;1052;1053;1054;1055;1056;1057;1058;1059;1060;1061;1062;1063;1064;1065;1066;1067;1068;1069;1070;1071;1072;1073;1074;1075;1076;1077;1078;1079;1080;1081;1082;1083;1084;1085;1086;1087;1088;1089;1090;1091;1092;1093;1094;1095;1096;1097;1098;1099;1100;1101;1102;1103;1104;1105;1106;1107;1108;1109;1110;1111;1112;1113;1114;1115;1116;1117;1118;1119;1120;1121;1122;1123;1124;1125;1126;1127;1128;1129;1130;1131;1132;1133;1134;1135;1136;1137;1138;1139;1140;1141;1142;1143;1144;1145;1146;1147;1148;1149;1150;1151;1152;1153;1154;1155;1156;1157;1158;1159;1160;1161;1162;1163;1164;1165;1166;1167;1168;1169;1170;1171;1172;1173;1174;1175;1176;1177;1178;1179;1180;1181;1182;1183;1184;1185;1186;1187;1188;1189;1190;1191;1192;1193;1194;1195;1196;1197;1198;1199;1200;1201;1202;1203;1204;1205;1206;1207;1209;1210;1211;1212;1213;1214;1215;1216;1217;1218;1219;1220;1221;1222;1223;1224;1225;1226;1227;1228;1229;1230;1231;1232;1233;1234;1235;1236;1237;1238;1239;1240;1241;1242;1243;1244;1245;1246;1247;1248;1249;1250;1251;1252;1253;1254;1255;1256;1257;1258;1259;1260;1261;1262;1263;1264;1265;1266;1267;1268;1269;1270;1271;1272;1273;1274;1275;1276;1277;1278;1279;1280;1281;1282;1283;1284;1285;1286;1287;1288;1289;1290;1291;1292;1293;1294;1295;1296;1297;1298;1299;1300;1301;1302;1303;1304;1305;1306;1307;1308;1309;1310;1311;1312;1313;1314;1315;1316;1317;1318;1319;1320;1321;1322;1323;1324;1325;1326;1327;1328;1329;1330;1331;1332;1333;1334;1335;1336;1337;1338;1339;1340;1341;1342;1343;1344;1345;1346;1347;1348;1349;1350;1351;1352;1353;1354;1355;1356;1357;1358;1359;1360;1361;1362;1363;1364;1365;1366;1367;1368;1369;1370;1371;1372;1373;1374;1375;1376;1377;1378;1379;1380;1381;1382;1383;1384;1385;1386;1387;1388;1389;1390;1391;1392;1393;1394;1395;1396;1400;1401;1402;1403;1404;1405;1406;1407;1408;1409;1411;1412;1413;1414;1415;1416;1417;1418;1419;1420;1421;1422;1423;1424;1425;1426;1427;1428;1429;1430;1431;1432;1433;1434;1435;1436;1437;1438;1439;1440;1441;1442;1443;1444;1445;1446;1447;1448;1449;1450;1451;1452;1453;1454;1455;1456;1457;1458;1459;1460;1461;1462;1463;1464;1465;1466;1467;1468;1469;1470;1471;1472;1473;1474;1475;1476;1477;1478;1479;1480;1481;1482;1484;1485;1486;1487;1488;1489;1490;1491;1492;1493;1494;1495;1496;1497;1498;1499;1500;1502;1503;1504;1505;1506;1507;1508;1510;1511;1512;1513;1514;1515;1516;1517;1518;1519;1520;1521;1522;1523;1524;1525;1526;1527;1528;1529;1530;1531;1532;1533;1534;1535;1536;1537;1538;1539;1540;1541;1542;1543;1544;1545;1546;1547;1548;1549;1550;1551;1552;1553;1555;1556;1557;1558;1559;1560;1561;1562;1563;1564;1565;1566;1567;1568;1569;1570;1571;1572;1573;1574;1575;1576;1577;1578;1579;1580;1581;1582;1583;1584;1585;1586;1587;1588;1589;1590;1591;1592;1593;1594;1596;1597;1598;1599;1600;1601;1602;1605;1606;1607;1608;1609;1610;1611;1612;1613;1614;1615;1616;1617;1618;1619;1620;1621;1622;1623;1624;1625;1627;1628;1629;1630;1631;1632;1633;1634;1635;1636;1637;1638;1639;1640;1641;1642;1643;1644;1645;1646;1647;1648;1649;1650;1651;1652;1653;1654;1655;1656;1657;1658;1659;1660;1661;1662;1663;1664;1665;1666;1667;1668;1669;1670;1671;1672;1673;1674;1675;1676;1677;1678;1679;1680;1681;1682;1683;1684;1685;1686;1687;1688;1689;1690;1691;1692;1693;1694;1695;1696;1697;1698;1699;1700;1701;1702;1703;1704;1705;1706;1707;1708;1709;1710;1711;1712;1713;1714;1715;1716;1717;1718;1719;1720;1721;1722;1723;1724;1725;1726;1727;1728;1729;1730;1731;1732;1733;1734;1735;1736;1737;1738;1739;1740;1741;1742;1743;1744;1745;1746;1747;1748;1749;1750;1751;1752;1753;1754;1755;1756;1757;1758;1759;1760;1761;1762;1763;1764;1765;1766;1767;1768;1769;1770;1771;1772;1773;1774;1775;1776;1777;1778;1779;1780;1781;1782;1783;1784;1785;1786;1787;1788;1789;1790;1791;1792;1793;1794;1795;1796;1797;1798;1799;1800;1801;1802;1803;1804;1805;1806;1807;1808;1809;1810;1811;1812;1813;1814;1815;1816;1817;1818;1819;1820;1821;1822;1823;1824;1825;1826;1827;1828;1829;1830;1831;1832;1833;1834;1835;1836;1837;1838;1839;1840;1841;1842;1843;1844;1845;1846;1847;1848;1849;1850;1851;1852;1853;1854;1855;1856;1857;1858;1859;1860;1861;1862;1863;1864;1865;1866;1867;1868;1869;1870;187Ferqa di nêvbera »ko«, »ku« û »kû« de (2005-05-19)
fjrigjwwe9r0TabArticles:ArticleHeadline
Xewna Mesûd Barzanî ji başûrê Kurdistanê mezintir e (2005-02-07)
 
REKLAM


KOLUMNÎST
Şebabê Egît nabe Şeroyê Biro û ez jî nabim ”heval”
Tolstoy û xelata Nobelê
Kurdistaneka serbixwe û [ne]cida
Heşt rojên şerê xendekê – I
Em û felsefe
Hilbijartinên Kurdistanê ez şok kirim
© 1997–2024 www.nefel.com  |  E-poste: info@nefel.com  |  Powered by Medesoft.org