Nefel

[ ÇARŞEM, 2024-12-04 ] [ BIKE MALPERA DESTPÊKÊ ] [ BÊXE NÊV BIJAREYAN ] [ KONTAKT ] [ INFO ] [ LÊGERÎN & ARŞÎV ]

DESTPÊK

	Nûçe

	Nivîsar

	Kulturmagazîn

	Hevpeyvîn

	Kolumnîst

	Ewrokurd

	E-Pirtûk

	Lîteratûr

	Ziman

	Muzîk

	Foto

	Lînk

E-POSTEYA TE

	Nav (Username)



	Şîfre (Password)





	»E-posteyeka nû bo xwe qeyd bike

REKLAM

KOLUMNÎST

Dewleta tirkan bi quweta kurdan li ser lingan dimîne

STOCKHOLM, 13/4 2007 — Ez bawer dikim ko mirov ji kîjan kurdî bipirse û bibêjiyê çima dewleta tirkan têknaçe ew dê yekser behsa ordiya ”xurt” ya tirkan û ”tecribeya mezin” ya dewletbûnê bike û bibêje tirk dewleta xwe diparêzin û nahêlin ew hilweşe. Îro ti esl û binyata vê fikrê nîne. Îro quweta esasî ya parastin û liserlinganhiştina dewleta tirkan kurd in û miletê kurd yê li bakurê Kurdistanê ye.

Dewleta tirkan ne bi hêza eskerî ya ordiya tirkan li ser lingan dimîne ji ber ordiya wan çiqasê ji aliyê materyal û hejmara eskerî ve xurt be jî hêdî ew nikare li bakurê Kurdistanê heroj qetlîaman li hemberî miletê kurd bike.

Ne kurdên bakur rê didin vê, ne başûrê Kurdistanê rê dide vê û ne jî Emerîka û Ewropa rê dide vê. Epoka qetlîamkirina miletê kurd bi hêza eskerî û zorê derbas bû û tirk bi xwe ji tirsa kurdên bakur tenê be jî hêdî wekî salên 80-yê newêrin gundên kurdan wêran bikin û bi milyonan kurdan mecbûrî sergum û barkirinê bikin. Yanî hêza eskerî ya tirkan tenê unsureka tehdîdê ye û ne faktora esasî ya parastina dewleta tirkan e. Kurd ji qunaxa tirs û tehdîdên tirkan derbas bûn.

Ordiya tirkan di nêv xwe de bûye çendserî û grupên çetewarî di nêv wê de xurt bûne û her aliyek qebra aliyê dî dikole. Hikûmeta AKP-ê jî ji bo xurtkirina desthilata xwe heroj bi awayekî per û baskên hêzên eskerî diterişîne û kemalîzmê û mîlîtarîzmê bêqudret dike.

Li Tirkiyeyê pir behsa ”neteweperestiya tirkan” û xurtbûna wê têt kirin lê belê di eslê xwe de ew jî dereweka hêzên eskerî û kemalîstan e û heger we ferq kiribe li Tirkiyeyê ”neteweperestên tirk” bûne grupên marjînal û ti tesîra wan li ser desthilatê û civakê nemaye. Li Tirkiyeyê mirovên ko bi nijada xwe tirk in pir kêm e û mirovên ji etnîsîteyên netirk naxwazin ji bo ”nijadperestiya tirkîtiyê” derkevin kolaneyan û dewlet û desthilata ”tirkan” biparêzin lewra jî meşên ”tirkan” yên herî mezin ji 10–20 hezaran naborin.

Îro li Tirkiyeyê û bakurê Kurdistanê hêza herî esasî ya organîzekirî û dewleta tirkan diparêze ji bilî ordiya tirkan Partiya Karkerên Kurdistanê û partiya legal ya kurdan Partiya Civaka Demokratîk (DTP) ye. Ji bilî PKK-ê û DTP-ê hêza herî xurt ya ko dewleta tirkan diparêze cardî kurdên di nêv AKP-ê û dezgehên dewleta tirkan de ne.

Kîjan rojê PKK û DTP û hêza kurdan ya di nêv AKP-ê û dezgehên dewleta tirkan de qane bibin ko divêt ev dewlet hilweşe û xwe ji ber barê wê bavêjin wê rojê ne ordiya tirkan û ne jî kemalîst û nijadperestên tirk yên marjînal dikarin dewleta tirkan li ser lingan bihêlin.

Tirsa tirkan ji wê yekê ye ko rojekê kurdên bakur yekcarê biryara xwe bidin û bibêjin tirk û dewleta tirkan ne xema wan e û bi aşkerayî bibêjin ew ”neteweperestên kurd” in û dixwazin dewleteka kurdî ya neteweyî ava bikin yan jî ji tirkan re bibêjin divêt hon dest ji Tirkiyeyê û bakurê Kurdistanê hemiyê berdin û divêt desthilat hemî ji kurdan re be.

Dema ko serokerkanê tirkan Yaşar Buyukanit behsa xetera ”neteweperestiya etnîkî” ya kurdan li bakurê Kurdistanê dike û ji bo başûrê Kurdistanê jî dibêje ti rê nemane, Iraq dê parçe bibe û kurd dê li wêderê ”dewleteka neteweyî” ava bikin ew dizane encamên vê prosesê dê çi bin û dizane heger piştî 10–15 salan ew tepan jî li xwe bide fayde nake.

Serokerkanê tirkan Yaşar Buyukanit rêya felata tirkan di ”memata” yanî mirina kurdan de dibîne û lewra dibêje wekî esker ew ”xêrê” di têketina başûrê Kurdistanê de dibîne. Ew ”xêrê” di têketinê de dibîne lê belê ji bêçaretiyê biryara têketinê hewaleyî hikûmetê û desthilata siyasî dike.

Vêca em li serî vegerin: Kurdên bakur û hêza kurdan ya siyasî, civakî, aborî û neteweyî hê jî biryar nedaye ko dest ji dewleta tirkan berde. Wezîfeya serokê Kurdistanê Mesûd Barzanî û desthilata başûrê Kurdistanê ew e ko di prosesa van 10 salên li pêşiya me de kurdên bakur qane bike ko ti ”xêr” di desthilat û dewleta ”tirkan” de nîne û ya herî baş ew e ko kurd bibin xudandesthilat û hikmî ne tenê li hemî Kurdistanê lê belê li Tirkiyeyê jî bikin.

Roja ko kurdên bakur ji bo hesab û stratejiyeka wiha qane bibin wê rojê dewleta tirkan dê hilweşe. Wê rojê yan dê Kurdistan hemî serbixwe bibe û ji dewletên cîran veqete yan jî kurd dê hikmî li Kurdistanê û Tirkiyeyê bikin û epoka kurdan ya dîroknivîsandinê dê li Rojhilata-nêvê destpê bike.

-----------------------------------

Nivîskar: ARIF ZÊREVAN
Weşandin: 2007-04-13
Xwendin: 6182