Nefel

[ ÇARŞEM, 2024-12-04 ] [ BIKE MALPERA DESTPÊKÊ ] [ BÊXE NÊV BIJAREYAN ] [ KONTAKT ] [ INFO ] [ LÊGERÎN & ARŞÎV ]

DESTPÊK

	Nûçe

	Nivîsar

	Kulturmagazîn

	Hevpeyvîn

	Kolumnîst

	Ewrokurd

	E-Pirtûk

	Lîteratûr

	Ziman

	Muzîk

	Foto

	Lînk

E-POSTEYA TE

	Nav (Username)



	Şîfre (Password)





	»E-posteyeka nû bo xwe qeyd bike

REKLAM

KOLUMNÎST

Kemal Ataturk mîmarê qedexekirina zimanê kurdî ye

STOCKHOLM, 5/3 2007 — Wekî têt zanîn meha adarê meheke taybetî ye di dîroka kurdan de. Her çiqas newroz cejneke xweş e û li adarê de pîroz dibe jî gelek tiştên nexweş di vê mehê de rûdidin. Yek ji wan bûyerên nexweş ev e: Sêyê adara sala 1924-ê zimanê kurdî hat qedexe kirin. Belê, di yasaya bingehî ya yekemîn ya dewleta Tirkiyeyê de zimanê kurdî hat qedewe kirin. Mana wi çi ye? Bele, navên mirovan, bajaran, gundan, newalan, çiyan bi her awayî hat qedewe kirin.

Ew bûyer bi rastî di cihanê hemiyê de gelekî taybetî ye. Ez bi xwe mînakeke wekî dewleta Tirkiyeyê li cihanê nasnakim. Bo nimûne Efrîqaya Başûr mafên kesên reş nedidayê, lê zimanê wan qedexe nedikir. Heta dîktaore xwînxwar Sedam Husên jî zimanê kurdî qedexe nekir. Herwiha li yasaya Iraqê, sala 1958-ê amade bû, dinivîsîne ko welatê Iraqê hem ji ereban û hem ji ji kurdan pêk têt!!! Baş e, çima dewleta Tirkiyeyê hevqasê faşîst e û li dijî zimanekî ye? Ev hemû sûcê Ataturk e?

Ewilî bersiva pirsa dawiyê bidim: Ataturk mîmarê qedexekirina zimanê kurdî ye û neyarê yekemîn yê kurdan e. Sedemê herî mezin yê qedexekirina zimanê kurdî hêsan e: Dewleta Tirk û "netewa" (Nation) tirk ji nasnameya xwe ne bawer e. Kes û welatên ko ji nasnameya xwe ne bawer in hertim agresîf in û refleksên dîktatorî bi hêsanî bi kar tînin.

Ji ber ko tirk bi xwe nizanin kî tirk e, naxwazin hinek neteweyên din nasnameya xwe nas bikin. Berî sed salan li nav sînorên osmaniyan de ji 100 neteweyan zêdetir dijiyan, lê îro ew netewe hemû hatine helandin. Bes kurd bi hejmarekî mezin li ser piya mane.

Lê belê tiştekî van dawiyan bala min kişandiye: Gelek kurd li Ewropayê ji bo ewropiyan dibêjin ko zimanê kurdî di nav reformên parlamentoya Enqereyê di salên dawiyê de azad bûye. Heta dibêjin ko TRT bi zimanê kurdî weşanê dike. Ez ji wan derewan gelek aciz dibim.

Zimanê kurdî ne azad e. Û dewleta tirk bi zimanê kurdî wekî diyalekta zimanê tirkî di heftiyê de tenê 15 deqiqeyan li TRT de programekê çêdike. Le heta niha kesî spîkerê di wê programê de nedît ji ber ko kesekî ko bi kurdi li Tirkiyeyê bikaribe di televizyonê de xeber bide tuneye!!! Belê, dewlate tirk dibêje di nava 20 milyon kurdan de kesek tine di televizyonê de bikaribe bi kurdî biaxive!

Ango divê em kurdên li Ewropayê bi hemî awayî li her cihî bibêjin ko zimanê kurdî li Tirkiyeyê ne azad e. Em nebêjin kî dê bibêje?

-----------------------------------

Nivîskar: KURDO BAKSÎ
Weşandin: 2007-03-05
Xwendin: 8692