KURDISTAN, 2/12 — Dema seredana wezîrê derve yê Sûriyê bo Bexdayê, ne bi xwezayî hatibû destnîşan kirin lê piştî plankirin û xwendineka hûr di heman dema lidarketina hindek pêşveçûnên navneteweyî û herêmî ko xwediyên biryarê li şamê dibînin anjî hêvî dikin ko ew li milê nêrîn û siyasetên wan in nexasime piştî kurtepistên li dora berzbûna meyildariyekê li nik ewropayî û emerîkiyan ko ew dê xwe radestî şert û mercên diyalogê bi hevpeymana sûrî-îranî re bikin piştî lawazbûna rewşa ewlekarî li Îraq û Lubnanê û dûrxistina vîna guherînê li devera rojhilata navîn tevî nameyên israilê berev daxyuandina nermliviyê bi rêjîma şamê re weke bijarteya herî baş ji danûsitandinê re di paşerojê de di şûna himkûmeteke milliya nediyar ko ji vîna milletê Sûriyê derbiçe piştî pêkanîna guherîna demokratîk.
Ev hemî bûne motîvekî bihêz-bi kêmasî ji derve ve-ko Welîd Mûalim here bexdayê û "hêz û qurretiya" xwe şanî iraqiyên ko bi agirê terora herdû cînarên zordest têne sotin bide, li gel bikaranîna seredanê (eva vekirî û aştîxwaz!!) mîna bersivdanekê ji hindek layengerên ewiropayî re yên ko banga vebûna li ser şamê dikin ji aliyekî ve û ji aliyê din ve mîna bincilkirinekê ji tawana destkuştina wezîrê lubnanî Piyêr Emîn Cimeyil re û geşkirina fitneyan li wir bi mebesta pêşîlêgirtina avakiriana dadgeha navneteweyî derbarê tawana destkuştina serok Refîq Herîrî û girûpek ji elîta siyasiya lubnanî li gor peydebûna rasteqînên berdest derheqê berpirsiyariya rêjîma beşar esed û alîkarên wî yên lubnanî, di nav de serkirdayetiya Hizbullahê.
Weke ko dixuye, seredana Mûalîm ne mizgîniya xêrê bû sebaretî iraqê, berovajî vê çendê diplomasiya iraqî û deselata kargêr nikaribûn bi şêweyekî realistîk û dûrbîn bi rûdanê re danûsitandinê bikin ta radeya ko ew bûn qurbanên aliyê sûrî yê naskirî bi îxanet û nankoriyê ko tutiştê diyar derbarê piştgirîkirina terorê û hewandina serkirdayetî û alîgirên rêjîma têkçûyî û destdanîna ser pereyên iraqî û bihêzkirina komikên tayfegerî û fitnexwaz û pêşkêşkirina cî û nûsîngehan ji wan re li şamê û tavilê deverên sûriyê û palpiştkirina terorê di ragihandinê de, ev terora ko li gor lojîka rêjîma sûrî û navgînên wî yên ragihandinê de mîna berxwedanê tê bi navkirin, pêşkêş nekir.
Ji vê wêdetir, hewildanên bê rawestan yên birêz Mûalîm ko ew iraqiyan jî tevlî hevpeymana dijayetîker bike di riya derbaskirina nûçeya durû derbarê hevdîtina sêalî a sûrî-îranî-iraqî li tehranê û bikaranîna herî pîs û keysperest ji cidahiyên siyasî di tevna hikûmeta iraqî tiştekî normale di qonaxa bicihanîna guherîna demokratîk de û nakokiyên mezhebî yên ko di eslê xwe de ji aliyê rêjîma Mûalîm û hevalbendê wî ve tên gur û geşkirin û têkçûnên ewlekarî yên ko bermayên rêjîma dîktator cêwiyê rêjîma Mûalîm û hevalbendên wî yên tekfîrî û çeteyên el-Qayideyê, li paş wan disekinin.
Ciyê dax û mixabiniyê ye ko hikûmeta iraqî, dema ko bi şand û nûnerên wê re danûsitandinê dike, xwezaya rêjîma şamê a despotîk, jibîr bike. Her weha, rola xwe ya siyasiya mezin di giringtirîn ezmûna guherîna demokratîk di rojhilata navîn de a ko heye bibe nimûneyek ji gel û milletên navçeyê re li hember rêjîmeke ko dema wê bihûriye eynî weke cêwiyê xwe rêjîma dîktatora jinavçûyî a bexdayê ko bi rola-çetebaziya mafiyewî-li dijî millet û cînarên xwe radibe, bibîr nebe.
Gelo rayedarên iraqê jibirkirine ko ew berî çend salan û li dirêjahiya dehansal di nava refên opozisyona iraqiya niştimanî de bûn û gelek ji wan neçar bûn herine sûriyê û ji rêjîma navhatî ji danûsitandina ewlekarî ya merckirî û bikaranîna xirap ji baştirîn têkoşeran re li berjewendiyên rêjîmê yên hundirîn û herêmî pêve tutişt nedîtin? Gelo alavên rêjîma sûrî tukes ji rêxistin û takekesên opozisyona iraqiya penaber bê zixt û fişar hiştin hemberê niştecîbûn û derbasbûnê? Gelo ma rast e ko rêjîma sûrî bi micidî û perensîpî ji bo rûxandina rêjîma sedam di riya pêşkêşkirina piştgiriya pak ji opozisyona iraqî re kar dikir? Berovajî tiştê ko hindek kawik û mûmiya dibêjin, rêjîma sûrî dema ko rêjîma sedam dihat ko biherife, parast û pêşwaziya alîgirên wê weke elî kîmawî û zarok û pere û mal û milkên wî yên ko ji iraqiyan biribûn û hindek çekên wî jî yên (kîmawî û biyolojî) ko beşek ji wan giha hizbullaha lubnanî jî.
Belê, hêz û rêxistin û kesayetiyên opozisyona niştimaniya iraqî bi palpiştin û rêzgirtin ji aliyê gelê sûrî û hêzên wî yên niştimanperwer ve dihatine pêşwazîkirin ne ji bo rêjîma şamê a despotîk lê ji ber piştgirîkirina demokrasî û guherîn û rizagrbûna ji zordestiya ko her di kokê de yek dimîne çi li bexda anjî tehran û şamê be, li vir hikûmeta iraqî divê ko rol û pêgeh û giraniya xwe bibîr bibe ji ber ko tevî hemî operasiyonên terorê û karesatên wêrankirinê ew dimîne bihêztirîn û dewlemendtirîn hikûmetên navçeyê bi destûr û demokrasî û azadiyên milletên xwe û destûra xwe û lihevkirina pêkhateyên xwe û hevjiyana neteweyên xwe û wergirtina arîkariya navneteweyî ji layê dewletên cîhana azad û parastina navnetewetyî ji serdestî û serxwebûna wê re têr dike.
Tevî zincîra karwanên qurbaniyên rojane, Îraqa nuh gelek aliyan xewrevîn dike ko bi piranî li dijî demokrasî û mafê gel û mafên mirovan û dimîne hacisê rêjîmên despotîk nemaze yên şam û tehranê. Her weha, ezmûna çareserkirina pirsgirêka neteweyî bi şêweyê federe li kurdistanê yek ji karpêkên iraqa nuh in tevî destûra iraqiya nuh ya ko hevseriya destûrên dewletên demokratîk yên mezin dike di warê azadiyên giştî û mafên mirov û gel û afiret hevjiyana neteweyî û ayînî û avakirina aborî û pêşketina civakî û pirrengiya çandî.
Ji aliyekî din ve, hikûmeta iraqî divê ko rola xwe ya herêmiya demokratîk di rastiyê de bide nîşandan nexasime ko ew hêza bingehînî ye di eniya guherîn û pêşveçûn û giringtirîn element e di hevpeymana herêmiya berfireh de ko daxwaza guherîna demoqratîk dike û li dijî zordestî û terorê radiweste, ev hevpeymana niştimaniya berfireh ko ji iraqê destpê dike û dighê lubnan û filistîn û sûriyê, û acendên wê di qonaxa niha de ne li dijî hêz û hikûmetên tolerans li rojhilata navîn e û di heman demê de alîkarî û piştgiriya hêzên navneteweyî werdigire.
Li gor van rastiyan, hikûmeta iraqî weke hêza herî xurt û pêşkeftî divê ko rola sereke di hevpeymana behskirî de û di warê avakirin û bihêzkirina pêwendiyên hemehengî û dostanî û arîkariyê bi layên wî re bilîze?eger ko pêngaveke wisa di eslê xwe de encameke xwezayî be ji rastiya heyî re û li gor berjewendiyên iraqa nuh be di pileya yekemîn de, ew her weha ne li dijî bernameyên hêzên hikûmeta iraqiya niha ne û di heman demê de bersivdaneke ji bendên destûr re.
Diyar e ko bêtirî layekî hundirîn û derveyî heye ko dixwaze rola rastiyane a iraqa nuh la bide û di pêşiya wan de hevbendiya girûpên terorîst yên herêmî û derveyî ji bermayên beesiyan û şepolên şovonist yên nijadperest û komikên islama siyasî ji suune û şîîiyan di bin saya lihevkirina armanc û berjewendiyan di navbera hêzên fundamental (ayînî-mezhebî anjî sekûlar) di vê pêvajoya dîrokî di destpêka sedalê de, ne dûr e bermaberî rastiya navhatî ko alîgir û endamên wan hêzan bi piştgiriya mewdanî û lojistîk ji hindek dewletên cînar nexasime sûriyê û îran ji hemû deveran weke efxanistan û heta bi somalê berev iraqê ve biçin bi mebesta binaxkirina ezmûna iraqî derbarê bicihanîna guherîna demokratîk û fetsiandina azwerên iraqiyan di landikê de û bipaşxistina rola çaverêkirî a iraqa nuh di jiyana siyasî di rojhila navîna xwestî de.
Dîsan, diyar e ko iraqa nuh dûrahiya xwe a stratîciya xuristî heye berev gelên cînar û hêzên wan yên demokrat û niştimanperwer yên ko bi piranî tûşî sitemkarî û zordestiyê tên, ew jî dirêjahiyeke temamker ji rewşa niştimaniya iraqiya nuh re pêktînin û bi serkeftina milletê iraqê beramberî dîktatoriyetê bibandor dibin û ezmûna iraqê bi hûrî dişopînin û ew elementa herî giring di pêşeroja hevsenga herêmiya di dema pêş de, di bin saya guherînan û proseya temamkirina sîstema herêmiya nuh angu ew dirêjahiya mirovî û siyasî û cografîk û dîrokî ye ji encam û rasteqînên Îraqa nuh, ji ber vê çendê giringiya rêxistina proseya temamkirin û hevgihîştin di navbera Îraqa nuh ji aliyekî ve û dûrahiya herêmiya dostane ji aliyê din ve, tiştê ko dibe alîkar di warê bihêzkirina hêzên guherîn û piştgirîkirina ked û hewildanên ezmûna demokratîk di Îraqa nuh û federe de. |
