SELAHEDÎN, 23/10 2005 – Mirov, çêkiriyê Xwedê yê herî mezin, bilind û pîroz e, di hemû zagonên esmanî û çêkirî de, mirov mebesta yekê ye û rêz lê hatiye girtin. Riha her mirovekî behatirîn tişt e ko bi ti qîmetan niakre bête kirîn.
Ev rastiyeka pir sade ye û her kes pê dizane, lê belê yên wa kir ko dosyaya Dicêlê bibe dosyaya yekê ya dadgehîkirina Seddam û alîkarên wî, dixwazin vê rastiyê azol û şêlû bikin û bi awayekê din û di formeka cida de, di Îraq nû û di vê rewşa nû de jî, zilmeka din li kurdan bikin.
Rawestiyana Seddam û alîkarên wî li ber dadgehê, bûyerek e dilê hemû wan kesan xweş dike yên rojekê ji rojan li ser destê vî diktatorî û darûdesteka wî êşiyane û qurbanî dane. Bi taybetî ev rawestiyana Seddam li ber dadgerekê kurd, ji bo kurdan dilvedaneka din e û gelek raman û maneyên wê yên cida hene.
Prosesa dadgehîkirinê gelek sade û bi ronî derbas bû, bêalîtiya dadgerî ji her keserî re eger ko tiştek di bin serê wî de nebe, wek roja nîvroyeka tîrmeha Kurdistanê diyar û eşkere bû. Serokê dadgehê hemû bêalîtiya xwe nîşan da û çi qasî ji destê wî hat, hewl da mafê hemû aliyan wek hev biparêze û wek hev jî derfeta axaftinê bide tevan.
Dadgeh û dadgehîkirin kevalek bû ko hewl dida rûyê taze yê welatekî nû û hizr û hizirandineka nû nîşan bide, hebûna dadgerekê kurd jî aliyekê vê hewlê ye. Heta vê derê her tişt normal û di cihê xwe de ye û her tişt tê fêmkirin, lê belê ya ko ne normal e û wêneyê zilmeka din li kurdan nîşan dide, tiştek din e.
Di dadgehîkirinê de tawan hatin berçavkirin, tawanbaran bêtawaniya xwe ji wan tawanan nîşan da, tîma parastina tawanbaran jî daxwaza anîna ber dadgehê ya şahidan û piştre paşvexistina dadgehîkirinê kir ji bo ko karibin heta rûniştina bêt ya dadgehîkirinê hemû dokoment û nivîsaran dubare di ber çavan re derbas bikin û şahidan jî bibînin.
Ji ber vê yekê rûniştina bêt ya dadgehîkirinê bêtirî mehekê û dirust heta 28.11.2005-ê hate paşvexistin. Helbet eger ko Seddam û hevkarên wî tawanên xwe nas bikirana, her di wê rûniştinê de dê cezayê wan tawanan li wan bihata birrîn û dikaribû ceza bigihîşta bidarvekirinê jî. Lê belê ko ev yek çê nebû, dadgehîkirin bi awayê xwe yê normal berdewam dibe û heta her tişt wek xwe zelal dibin û rastî derdikeve, dikare demeka dirêj derbas bike.
Helbet kuştina 148 kesan, wêrankirina bi dehan xaniyan, raguhastina bi darê zorê ya bi dehan malbatan ji bo berriya bêrehma başûrê Îraqê, şewitandina bi dehan hektarên bax û bîstanan û jêstandina bêqerebû ya ew qas zeviyên çandinê jî ko ev hemû hatine serê dicêliyan, tawaneka mezin e. Her dilopeka xwînê jî ko di vê tawanê de hatibe rijandin, mezin û pîroz e.
Lê belê eger ko em vê tawanê bi wan tawanan re bidin ber hev yên di derheqa kurdan de hatine kirin, dilopek ji deryayê ye. Windakirina deh hezar kurdên feylî ko heta niha jî tiştek ji çarenûsa wan ne xuya ye, girtin û kuştina heşt hezar barzaniyan û binaxkirina tevan bi hev re, enfalkirina bêtirî sed hezar welatiyên kurdên Germiyan û Behdînan ko di nava wan de zarok, jin, salmezin û xort jî hene, tawanên ew qas mezin in ko bi çi rengî tawana Dicêlê nikare bikeve sewiya wan.
Seddam û darûdesteka wî li ser piçûktirîn tawanê jî divê bêne dadgehîkirin û cezayê xwe yê rewa bistînin. Lê belê ev yek nayê wê maneyê ko ji wan hemû tawan û cînosîdên bi salên dûr û dirêj û eşkere di derheqa kurdan de kirine û hezar û yek belge û dokoment li ser amade ne, ji ber hinek sedemên siyasî, yan jî olî û mezebî, berahiya dadgehîkirina wî bi dosyaya Dicêlê dest pê bike.
Mesele xuya û eşkere ye, ji ber ko xelkê Dicêlê şîî û ji mezeba serokwezîr in û bi taybetî jî yên ko di wê bûyerê de gulle berda bûn ser karwanê otomobîlên Seddam çar endamên Partiya Daweya Îslamî ya serokwezîr Îbrahîm Caferî bûn, lewra li gor Caferî û hizra wî divê ew bibin pêşenga dosyayên dadgehîkirina Seddam û Caferî bibêje nebêje ev yek dikare wisa bête fêmkirin ko ew vê tawanê mezintirî tawanên din dibîne.
Ji xwe enfalkirina heşt hezar mirovên barzanî di dawiya tîrmeh û destpêka tebaxa 1983-ê de, kîmyabarankirina pênc hezar welatiyên kurd li Helepçe û kuştina wan ya di nava çend deqîqeyan de, piştre destpêkirina operasyonên enfalan û windakirina bêtirî sed hezar kurdan, tev jî bi belge û dokoment hene û li cem desthilatdariya Kurdistanê û dezgeh û saziyên ko ev operasyona mezin û fereha cînosîdê lêkolîn kirine, parastî ne û ji mêj ve ye dane aliyên navneteweyî jî.
Her nebe, di destpêka tebaxa 1983-ê de, piştî enfalkirina barzaniyan bi çend rojan, Seddam bi xwe gelek bi şanazî li ser ekrana televizyona xwe derket û tijî devê xwe got û gelek bi zelalî da naskirin: “Me barzanî şandine cehennemê”. Piştre ev gotinê wî jî, weke hemû gotinên wî yên din, di medyaya Îraqê ya nivîskî ya wî demî de jî hatin weşandin û niha dikarin lê vegerin û bibînin.
Ma ev ne naskirineka gelek rona û eşkere ya wê tawanê ye, yan di Îraqa nû de jî dîsa hinek hene ko dixwazin kurdan bikin yên zirdayikê?! |
