Nefel

[ ÇARŞEM, 2024-04-24 ] [ BIKE MALPERA DESTPÊKÊ ] [ BÊXE NÊV BIJAREYAN ] [ KONTAKT ] [ INFO ] [ LÊGERÎN & ARŞÎV ]

DESTPÊK

	Nûçe

	Nivîsar

	Kulturmagazîn

	Hevpeyvîn

	Kolumnîst

	Ewrokurd

	E-Pirtûk

	Lîteratûr

	Ziman

	Muzîk

	Foto

	Lînk

E-POSTEYA TE

	Nav (Username)



	Şîfre (Password)





	»E-posteyeka nû bo xwe qeyd bike

REKLAM

KOLUMNÎST

Heger PDKyê bihiştaya YNKyê ji zû de meseleya Kerkûkê hal kiribû

STOCKHOLM, 29/7 2008 — Helbet devê mirovî nagere ko piştî kuştina ew qas mirovan di deheqê meseleyan de şîroveyên siyasî bike, lê netîce jî encameke prosesa siyasetekê ye.

Em hemû dizanin ko gava Emerîka ket Iraqê, qaweta herî bi rêxistin û xwedî hêzeke tekûz, kurd bûn. Piştî helwêsta Tirkiyeyê ko tezkere denexist, êdî him li Iraqê û him jî li Rojhilata navînê mitefîqên Emerîkayê yê herî mezin kurd bûn. Kurdan wê demê çi bixwesta dê bikiraya û Emerîkayê nikarîbû tiştek jî bigotaya.

Heger mirov bîne bîra xwe, piştî ko Emerîkayê midaxekeyî Iraqê kir û kurdan jî êrîş birin ser deverên ko di destê beasiyan de, li tu deverê berxwedanên berbiçav li hemberî hêzên pêşmergeyan çênebû; yek ji wan deveran jî Kerkûk bû ko bi piraniya hêzên pêşmergeyên Yekîtiyê hate rizgarkirin. Berî ko Emerîka yan jî kesî din dengê xwe li hemberî YNKyê derbixe, PDKyê û serokê wê Mesûd Barzanî çoyê xwe li erdê xist û ji YNKyê re got ko çênabe hûn bi serê xwe têkevin Kerkûkê û qaweta xwe li wira bi cîh bikin.

Mimkun e ko di wê demê de helwêsta Mesûd Barzanî bi dilê gelek kurdan bû ko ew û partiya xwe li hemberî Yekîtiyê weha bi tundî sekinîn û di netîceyê de YNK mecbûr ma ko bi ya wan bike û di pêşengiya hêzên emerîkî de têkevin Kerkûkê. Halbikî ji hêla din ve jî hêzên PDKyê bi serê xwe ketibûn devera Mûsilê.

Gava ko îroj mirov li meseleyê dinere, – her çi qasî ji hêla metodê ve YNKyê rast nekiribû ko bêyî PDKyê ketibûnê jî – mirov rehettir dibîne ko wê gavê PDKyê zêde weha bi hişkî dengê xwe denexistaya, dê bihata dîtin bê YNKyê çi qasî tiştekî baş kiribû ko hemû ereb û tikmen li sînorên Besra û Bexdayê rast bikirina. Hema roja hezarî bûya dê kurdan bi awayekî li hevdu bikiraya. De îcar were û madeya 140ê bi cîh bike! Karê kurdan tune ye ko bila xwepêşandanan li dar bixin û bi sedan qurbaniyan bidin.

Heger YNKyê wê rojê bi ya xwe kiribûya, ne Emerîkayê û ne jî Tirkiyeyê û ne jî hêz û qaweteke dinê karîbû tiştek bikiraya. Yan jî kurdan bi hev re biryara bidestxistina Kerkûkê dabûya, hêzên din ê çend rojan bikira qîjûwîj û ew ê li ser teriya xwe rûniştana û ew ê îroj Kerkûk di nav sînorên Kurdistanê de bûya.

Her tişt weha ye, gava ko firset ket destê mirovî divê mirov bi kar bîne, yan na, her ko şêwir û mişêwir têkevê, her ko tilî û dest tê de bilivin, êdî mesele xirrek dibe. Ma ne xwedêgiravî divyabû di 15/ 11 2007an de referandûm çêbibûya, çi bû? Ka ew gotinên Mesûd Barzanî ko digot çi jî bibe dê referandûm di wexta xwe de çêbibe û ne mimkun e ko kurd ji vê meseleyê tawîzê bide? Lê kurdan firseteke dîrokî ji destê xwe revand û niha nizanin bê ew ê çawa careke dinê wê fisetê bi destî bixin.

Em zanin ko meseleya Kerkûkê ne meseleyeke hêsan e – ji xwe hêsan bûya hîna ji dema Mele Mistefa Barzanî de Kurdistan ava bûbû –, lê netîceya van qewimînan nîşan dide ko kurdan hîna jî têra xwe ji tarîxê ders dernexistiye. Emerîka her rojê benekî di guhê kurdan de radike û wextê qezenc dike. Ji vê taktîkê him ereb û him jî tirk û welatên cîran îstifade dikin û her ko wext dihere ew dibin xwedî qawet û cîhê lingên xwe qewîntir dikin û em dizanin ko kîja roja ew cîhên lingên xwe xweş bikin dê tu Kerkûk û merkûkan nedin kurdan.

Niha jî tirkan benîştekî nuh xistiye devê xwe û dibêje ko Kerkûk modeleke piçûk ya Iraqê ye. Ev tê çi maneyê? Eynî tê wê maneya ko meclîsa Iraqê biryar li ser dabû û Celal Talabanî ew weto kir û kurdan li ser wê xwepêşandan li dar xist û ev netîce derket. Yanî, ew ê îdareya Kerkûkê ji wekheviya temsîla kurd, ereb û turkmenan pêk were û ev kosepteke nuh e ko tiliya Emerîkayê jî tê de heye.

Heger kurd hîna bêtir guhê xwe ji Emerîka û Tirkiyeyê re dirêj bikin û rojekê berî rojekê referandûma Kerkûkê ya li gora madeya 140 nedin çêkirin, yan divê careke din dest bi şerî bikin û yan jî ew ê hîna gelek kurdên reben bên kuştin û kurd ê di meseleya Kerkûkê de negêjin mexseda xwe.

-----------------------------------

Nivîskar: ENWER KARAHAN enwerkarahan@hotmail.com
Weşandin: 2008-07-29
Xwendin: 5088