Nefel

[ ÇARŞEM, 2024-12-04 ] [ BIKE MALPERA DESTPÊKÊ ] [ BÊXE NÊV BIJAREYAN ] [ KONTAKT ] [ INFO ] [ LÊGERÎN & ARŞÎV ]

DESTPÊK

	Nûçe

	Nivîsar

	Kulturmagazîn

	Hevpeyvîn

	Kolumnîst

	Ewrokurd

	E-Pirtûk

	Lîteratûr

	Ziman

	Muzîk

	Foto

	Lînk

E-POSTEYA TE

	Nav (Username)



	Şîfre (Password)





	»E-posteyeka nû bo xwe qeyd bike

REKLAM

KOLUMNÎST

Gerek e tevgera gelê kurd li Sûriyê bibe sîwana opozisyonê

STOCKHOLM, 24/1 2006 — Ne tenê di bîra me de ye. Lê belê di bîra Ehmed Çelebî, Ebdilezîz el-Hekîm, Iyad Elawî, Hemîd Mecîd Mûsa û Ibrahîm el-Ceeferî jî de ye ko tevgera gelê kurd li başûrê Kurdistanê ji destpêka salên heştêyê û ta ketina Sedamî bibû sîwaneke xurt ji opozisyona iraqî re. Hemî rêxistinên wan yên siyasî di başûrê Kurdistanê de sîngek fireh dît û ez bawer nakim ko kes ji wan vî tiştî ji bîr dike. Serkeftin û bidestxistinên tevgera gelê kurd li başûrê Kurdistanê, di gel ko nakokî û nexweşî jî di nav tevgerê de hebûn, encamên wê siyasetê ne û ne tenê mineta Emerîka û Hecî Bûş û kurê wî ne.

Ez nizanim gelo tevgera gelê kurd li Sûriyê rojekê ji rojan fikirîye ko ew jî bibe sîwaneke xurt ji opozisyona sûrî re yan na. Lê ez bi xwe bawer im ko ew dikare bi vê role rabe. Bi teybetî di vê rewşa îro de ko rejîma Bees ya şoven ketîye tengasiyeke mezin û roj bi roj îzolebûna wê, ne tenê ya navneteweyî lê belê ya erebî jî xurt dibe.

Lê belê ji bo ko tevgera gelê kurd li Sûriyê bi vî karî rabe gelek karên hundirî pêwîst in. Berî her tiştî divê ev tevger li dîroka xwe vegere û bi çavên rexnegiriyê li vê dîrokê meyze bike. Ta roja îro tevgera gelê kurd li Sûriyê her û her ji ber qelsiya xwe xwestîye xwe nêzî opozisyonê bike û nekiriye ko opozisyonê nêzî xwe bike. Di ezmûna dîroka vê tevgerê de, berê jî serokên rêxistinên wê pişbirke (misabeqe) bi hev re dikirin ji bo rezamendiya partiya komunîst li Sûriyê (di gel ko komunîst ne opozisyon in jî). Tevgera gelê kurd divê xwe ji vê pirsgirêkê rizgar bike, pirsgirêka ko ew her û her mihtacî opozisyona sûrî ye. Divê ew vê ramana ko serberjêr e serberjor bike.

Ji sedêmên qelsiya tevgerê yên herî xuya parçebûna rêxistinan e, ne li ser bingehên siyasî û îdyolojîk lê belê li ser bingehên şexsî. Ev yeka ha gelek kul û derdên mirovî bi der dikin. Ez bawer im ko rêxistinên tevgerê dizanin û dibînin ko beşekî mezin ji gelê kurd li Sûriyê dûrî siyasetê ketîye û yek ji sedemên vê dûrketinê parçebûna rêxistinan e. Û ji hêleke din ev parçebûn bû ya bibû sedêmê ko bi hezaran keç û xortên kurd bi koranî dan pey tevgera PKKê û bi koranî bi hezaran ji wan bûn qurbana Cemhûriyeta Demokrat ya Ataturk bi alîkariya rejîmên Sûrî û Turkiyê. Ew keç û xort gerek yên tevgera gelê kurd li Sûriyê ba na û berpirsiyariya rêxistinên tevgera gelê kurd li Sûriyê di vê karesatê de mezin e.

Ji bo ko ev tevger bikaribe roleke mezin di opozisyona sûrî de bilîze gereke ew bi program û siyaseta xwe li pêş gelê xwe be û ne li paş be. Bûyerên adara 2004ê û yên gulan û hizêrana 2005ê isbat kir ko rêxstinên tevgerê her û her li paş xelkên xwe ne û ne li pêş wan in. Bê guman hevgirtin û karên bi hev re tevgerê xurt dikin lê yekîtiya rêxistinan ew dê deh qat tevgerê xurt bikin. Eva ha ne ji afirandinên min e lê ji elfabêya siyasetê ye.

Berê jî min gotiye ko hevkariya tevgera gelê kurd bi opozisyona sûrî re tiştekî baş û pîroz e. Lê ez dixwazim ko ew ji opozisyona sûrî re bibe sîwanek. Ji ber çi?

Di Dûrbînên berê de min nêrîn, daxwaz û helwestên opozisyona sûrî ronî kirin. Û ji ber vê jî divê baweriya me bi vê opozisyonê ne bi koranî be. Divê tevgera kurdî xwe têxe rewşekê de ko bikaribe şertên xwe ji bo hevkariyê deyne ser maseya danûstandinê. Divê xetên me yên sor hebin. Ma gelo mafên me jî ji bo danîna xetên sor tun ne? Bê çawa (ew) xetên sor datînin em dê xetên xwe daynin.

Ji bo me pirsa kurdî li Sûriyê nema pirsa [ecanib û mektûm)an e. Pirsa kurdî li Sûriyê pirsa gelekî welatî wî bûye çar parçe û li çar dewletan dabeş bûye. Pirsa neteweyekê ye. Çareserkirina vê pirsê bi destê gelê kurd de ye. Eva ha ji bo me xeteke sor e. Lê nayê wê manê ko divê tevgera siyasî ji nuha ve daxwaza serxwebûnê bike. Ezmûna tevgera siyasî ya gelê kurd li başûrê Kurdistanê di vî warî de nimûna herî baş e. Di gel xurtiya wê û di gel rewşa siyasî ya navnetewî ew daxwaza cihêbûnê ji Iraqê nake.

Pirsa kurdî li Sûriyê ne tenê pirsa hemwelatiyan e, û ne tenê pirsa mafên kulturî ye. Sibehê heger opozisyona sûrî deselatê bi dest bixe dikare hemwelatiya [ecanib û mektûm)an li wan vegerîne (bê guman ev tiştekî baş e) lê wekî Cemhûriyeta Demokrat ya Ataturk li bakurê Kurdistanê ji kurdan re bêje”ji xwe re dibistanan ava bikin, em dibistanên we qedexe nakin” û ”ji xwe re weşanan bi radyo û televizyonan bikin, hon serbest in” gelo wê pirsa kurdî bi vî awayî çareser bibe? Helbet na. Divê idara li ser erda kurdan di destê kurdan de be.

Divê projeya rejîma Beesê ji bo erebîkirina erda kurdan li Sûriyê ne tenê rabe, lê belê divê encamên wê jî rabin. Divê erebên ji salên 60yê û vir de hatine li ser erda me bi cî bûne û erda me ji me standinê vegerin cihên jê hatine. Eva ha jî xeteke sor e. Ev pirsa ha girêdayî pirseke din e. Pirsa nasnameya Sûriyê. Em dibînin ne tenê opozisyona sekularîst lê belê ya dînî jî bi xurtî nasnameya erebî û irûbetê bi Sûriyê ve vedikin. Ji bo me giring e ko nasnameya Sûriyê tenê sûrî be. Sûriyê ji du neteweyên serekî (ereb û kurd) û gelek kêmneteweyên din pêkhatiye. Netewa ereb bi serê xwe nikare nasnameya Sûriyê teeyîn bike û divê bêjeya el-erebiye ji navê dewletê rabe. Eva ha jî xeteke sor e.

Bila tevgera gelê kurd li Sûriyê bizanibe ko îro ihtiyaca opozisyona sûrî ji kurdan re ji ihtiyaca kurdan jê re bêtir e.

-----------------------------------

Nivîskar: Selam Nûman
Weşandin: 2006-01-24
Xwendin: 10385