Nefel

[ ÇARŞEM, 2024-12-04 ] [ BIKE MALPERA DESTPÊKÊ ] [ BÊXE NÊV BIJAREYAN ] [ KONTAKT ] [ INFO ] [ LÊGERÎN & ARŞÎV ]

DESTPÊK

	Nûçe

	Nivîsar

	Kulturmagazîn

	Hevpeyvîn

	Kolumnîst

	Ewrokurd

	E-Pirtûk

	Lîteratûr

	Ziman

	Muzîk

	Foto

	Lînk

E-POSTEYA TE

	Nav (Username)



	Şîfre (Password)





	»E-posteyeka nû bo xwe qeyd bike

REKLAM

KOLUMNÎST

Kurdistan.. kultura sersalê

SELAHEDÎN, 1/1 2006 - Pîrozkirina sersala zayînê di koka xwe de ya cîhana xirîstiyaniyê ye, lê belê bûye cejna hemû cîhanê û bi taybetî jî bûye cejna cîhana modern ya rojava. Nizanim li beşên din çawa ye, lê belê li başûrê Kurdistanê pîrozkirina Christmasê ya weke ko divê nebûye kulturek.

Heta van salên dawî jî li gelek derên başûrê Kurdistanê roja 1/1 jî weke her rojeka din derbas dibû û piraniya xelkî bi tinê bi rûniştina li ber ekranên televizyonên biyanî sersal pîroz dikir. Ev yek di van pazde salên dawî de piçekî hate guhertin û derketina satelîtan jî hinekî rewş guhert û hêdî hêdî sersal wek cejn hate qebûlkirin.

Her çiqas hukûmetê roja sersalê dikir bêhnvedana fermî jî, lê belê dîsa civakê girîngiyek welê nedida Christmasê û zêdetir weke cejneka xirîstiyanan ya kurdên misiliman çi jê, dihate temaşakirin. Pîrozkirina vê cejnê bi taybetî jî li cem oldaran weke çêvlêkeriyeka rojavaya xirîstiyan ya bêmane dihate qebûlkirin.

Pîrozkirina sersalê sal bi sal germtir bû û êdî li gelek hotelên mezin şahiyên pîrozkirinê hatin amadekirin û televizyonên kurdî jî girîngiyek mezintir danê. Şahiyên li hotelan sal sal bibûne wek modelekî û di van sê salên dawî de jî gelekî ferehtir bûn û êdî wa lê hat ko reklam jê re bêne kirin û xelk jî du heftiyan berê biletên şahiyan bistînin û ji xwe re cih veqetînin.

Heta sala par jî li Hewlêra paytexta başûrê Kurdistanê pîrozkirina Christmasê bi tinê di hotel û holên şahiyan de bû. Salek berê jî kîjan cadeya Hewlêrê bi roj zêde qerebalix e, tu bi şev biçûya te kesek lê nedidît. Piraniya xelkî yan li malên xwe li ber ekranên televizyonan rûniştî bûn, yan jî li wan çend cihên şahî lê hebûn, sersal pîroz dikir.

Li başûrê Kurdistanê bi taybetî piştî ketina Sedam guhertin gelek zû çê dibin. Di her warî de pêşveçûnên lezgîn hene û kesên ko kêmtirî salekê jî jê derdikevin û vedigerin gelek bi hêsanî bi van guhertinan dihesin. Heyama van sê salan guhertin û pêşveçûnên siyasî, aborî, civakî û kulturî jî çê bûne û dibin. Yek ji van guhertinan jî îsal pîrozkirina Christmasê bû.

Tevî ko wek salên berê li hotel û holên şahiyan, lê belê bi awayekî ferehtir sersal bi şahî û stran û mûzîkan hate pîrozkirin û kesên di civakê de weke vekirî û modern têne qebûlkirin, ferehtir beşdarî van şahiyan bûn, herweha li cade û kolanên Hewlêrê jî sersal bi rengekî cida ji salên berê hate pîrozkirin û wek bîranîn û helketinek gelêrî xuya kir. Ya ko şeva vê sersalê çê bû awayekî nû yê hewlêriyan yê pîrozkirina Christmasê bû.

Cara pêşî bû ko ji bo pîrozkirina vê cejnê li gelek cade û kolanên bajêr lampên rengîn bêne vêxistin û darên sersalê li cade û kolanan bêne xemlandin û ji ber qerebalixiya xelkî, hin cade li ber otomobîlan bêne girtin û di demeka weha derenga nîv şevê de bibin cadeyên piyade bi tinê. Cara pêşî bû ji bo pîrozkirina sersalê heta piştî nîva şevê û di yekemîn seetên sala nû de gelek xwaringeh û resturantên Hewlêrê li ber mêhvanan vekirî û weha tije bin.

Îsal şeva sersalê ji bo piraniya hewlêrî û başûriyan şeveka taybet û ji bo gelek alî û rêxistinên olî jî şeva nerehetiyê bû. Tevî her kêmkirineka vê bîranînê ya ji bal oldaran ve jî, gel dixwaze bi her awayî modernîze bibe û bi zindîkirin û pîrozkirina bîranîn û helketinên wek Christmasê jî ko beşek ji kultura cîhanê û mirovantiyê ne, gavekî xwe nêzîkî cîhana modern bike û Christmas jî bibe yek ji bîranîn û helketinê wî û bibe wek kultureka ko her sal bête pîrozkirin.

Îsal xelkî û bi taybetî jî gencan pêşdestî kir ko sersal bi awayekî nû bête pîrozkirin û weke cîhanê bi kêf û xweşî û bi leyistokên agirîn û rengîn pêşwaziya Christmasê bikin, ev yek helbet di warê civakî û kulturî de bandora xwe dihêle û roleka baş ji bo guhertina civakê dilîze, dimîne hukûmet jî bi qasî vê pêşdestiyê gavan bavêje û ji bo sala bêt tiştek welê bike ko her sal sersal germtir bête pîrozkirin.

Tiştê nebaş di vê sersalê de ew bû ko medya bi ferehî tevlî vê guhertinê nebû û kamerayên televizyonan bi tinê li wan hotel û holên şahiyan bûn yên şeva sersalê derbas dikir. Ev jî zêdetir dikare ji ber wê yekê be ko ev pîrozkirina nû ya hewlêriyan her wa neorganîzekirî û ji ber xwe ve bi awakî gelêrî çê bû, eger na ko televizyonan berê zanibûya dê tişek welê hebe, sedî sedî dê zindî bihata veguhastin.

-----------------------------------

Nivîskar: SAMÎ ERGOŞÎ
Weşandin: 2006-01-01
Xwendin: 23988