Nefel

[ ÇARŞEM, 2024-12-04 ] [ BIKE MALPERA DESTPÊKÊ ] [ BÊXE NÊV BIJAREYAN ] [ KONTAKT ] [ INFO ] [ LÊGERÎN & ARŞÎV ]

DESTPÊK

	Nûçe

	Nivîsar

	Kulturmagazîn

	Hevpeyvîn

	Kolumnîst

	Ewrokurd

	E-Pirtûk

	Lîteratûr

	Ziman

	Muzîk

	Foto

	Lînk

E-POSTEYA TE

	Nav (Username)



	Şîfre (Password)





	»E-posteyeka nû bo xwe qeyd bike

REKLAM

KOLUMNÎST

Dengrêziya kurdî

HELSÎNKÎ, 3/1 2014 — Peyv ji kîteyan (kiteyan, heceyan, bi inglîzî syllable) pêk tên. Peyv dikare yekkîteyî be, wek ”av”, dukîteyî be wek ”bi-rin” yan pirrkîteyî be wek ”gi-han-di-bû-yê”. Her parçeyeka peyvê, ya ko mirov dikare lê bêhna xwe bide berî ko parçeya din ya peyvê bibêje, kîte ye.

Mebest ji dengrêziyê birêzkirina dengan di kîteyan de ye. Navê dengrêziyê bi navneteweyî ”fonotaksî” yan ”fonotaktîk” e, bi awayê xwe yê inglîzî ”phonotactics” ji yûnaniya kevn ”phōnḗ " (deng) û ”taktikós” (birêzkirin). Li gor qeyd û bendên dengrêziya her zimanekî, birêzkirina hin dengan li pey hev mimkin e û hin jî ne mimkin e. Bo nimûne, di kurdî de ”s” û ”t” dikarin li destpêka peyvê hebin (”stêr, stem, standin”) lê ”n” û ”d” nikarin dest bi ti peyvekê bikin (*ndêr, *ndem, *ndandin – di vê nivîsê de stêrka * nîşana wê ye ko ew form nîne yan ne mimkin e). Lê li dawiya yan nava peyvê hem ”st” û hem jî ”nd” dikarin hebin: ”mast, rast, ristin” û ”çend, çandin, bilind”.

Dewama nivîsarê wekî PDF li vêderê ye.

-----------------------------------

Nivîskar: HUSEIN MUHAMMED husein.muhammed@gmail.com
Weşandin: 2014-01-03
Xwendin: 19476