Nefel

[ ÇARŞEM, 2024-12-04 ] [ BIKE MALPERA DESTPÊKÊ ] [ BÊXE NÊV BIJAREYAN ] [ KONTAKT ] [ INFO ] [ LÊGERÎN & ARŞÎV ]

DESTPÊK

	Nûçe

	Nivîsar

	Kulturmagazîn

	Hevpeyvîn

	Kolumnîst

	Ewrokurd

	E-Pirtûk

	Lîteratûr

	Ziman

	Muzîk

	Foto

	Lînk

E-POSTEYA TE

	Nav (Username)



	Şîfre (Password)





	»E-posteyeka nû bo xwe qeyd bike

REKLAM

KOLUMNÎST

Hilbijartinên Kurdistanê ez şok kirim

STOCKHOLM, 18/10 2013 — Di nîvê didoyê yê meha borî de, 21-ê îlonê, hilbijartinên Parlamentoya Kurdistanê çêbûn. Ji sala 1992-yê ve hemwelatiyên Kurdistana federal endamên parlamentoya xwe hildibijêrin. Li Parlamentoya Kurdistanê nûnerên kêmneteweyên wekî asûrî û tirkmenan jî hene.

Wekî kurdekî diyasporayê hilbijartinên Parlamentoya Kurdistanê ji ber gelek sebeban pîroz dikim. Dengdan di atmosfereke azad de hat organîze kirin û hema bibêje ti teşqele çênebûn. Heger mirov hilbijartinên li Kurdistanê bi hilbijartinên li Pakistan, Hindistan an jî Misrê re miqayese bike mirov dibîne ko demokrasiya li Kurdistanê bi rastî bûye wekî ”Swîsreya Rojhilata-navîn”.

Mirov rewşa Iraqê bide ber ya Kurdistanê zêdetir bi qedrê Kurdistanê dihese. Rejîma serokwezîrê Iraqê Nûrî Malikî nikare li seranserê Iraqê hilbijartineke bêqeza çêke ji ber ko heroj 10–12 otomobîlên bombakirî yan jî kesên xwekuj xwe li Bexda, Enbar, Qut an jî Necefê diteqînin.

Dengdan bi awayekê rêkûpêk bi rê ve çû. Çavdêrên navneteweyî ji organîzekirina dengdanê gelek razî bûn û ev jî ji bo hemî kurdan cihê serbilindiyê ye.

Netîceyên hilbijartinan gelek kurd û nemaze gelek siyasetmedar û rojnamevan şok kirin. Bi rastî min bawer nedikir ko Yekîtiya Niştimanî ya Kurdistanî nebe partiya duyem. Ji bo YNK-ê 323 867 deng gelek hindik in. Sedemên rewşa qels ya YNK-ê çi ne û gelo xelk ji vê partiya kevin ko bi dehsalan şirîka desthilatê ye westiyayî ne? Ez bawer nakim ko sebeb ev be. Heger wisa bûya divêt Partiya Demokrat ya Kurdistanê jî bi 719 014 dengan nebûya partiya yekem ji ber PDK gelekê ji YNK-ê kevintir e.

Ez bawer dikim ko rewşa saxlemiya serokkomarê Iraqê Celal Talebanî tesîreke mezin li netîceyên hilbijartinan kir. Talebanî ji destpêka vê salê ve bi giranî nexweş e û li Elmanyayê ji bo nexweşiya ”stroke” têt tedawî kirin. Talebanî ne tenê ji siyaseta Iraqê dûr ma û ji siyaseta Kurdistanê jî dûr ket. Heger Talebanî bi awayekê aktîv li Silêmaniyê beşdarî kampanyaya hilbijartinan bibûya mihtemelen Goranê 466 095 deng wernedigirt.

Bajarê Silêmaniyê hem ji bo YNK-ê û Talebanî û hem ji bo Goranê û Noşîrwan Mistefa hem Mekeh e û hem Medîne ye. Partiya ko mintiqeya Silêmaniyê kontrol bike hertim roleke mezin di siyaseta Kurdistana federal de heye.

Yekgirtûya Îslamî ya Kurdistanê 178 681 deng û Komela Îslamî ya Kurdistanê jî 113 260 deng girtin. Yanî ji 1 milyon û 800 hezar dengan 300 hezar deng çûn bo partiyên îslamî. Heger em rewşa Iraq, Sûriye, Îran, Pakistan û Efxansitanê bînin ber çavan netîceyeke enteresan derdikeve: Kurd ji olên xwe hez dikin lê belê naxwazin ko ol (dîn) tevlî siyasetê bibe û lewra kurd dengê xwe nadin partiyên olî.

PKD bi awayekê xurt ji hilbijartinan derket. Ez bawer dikim ko hemwelatî ji serokwezîriya Nêçîrvan Barzanî memnûn in û PDK jî wekî YNK-ê nebûye meydana fraksiyoyên cida.

Faktoreke dî ya xurtbûna PDK-ê kaosa li welatên cîranên Kurdistanê ye. Herba navxweyî ya li Sûriyeyê û rewşa terorê ya li Iraqê wisa dike ko hemwelatiyên Kurdistanê qîmetê bidin aramiyê û nexwazin ko hikûmeteke amator li Kurdistanê ava bibe.

PDK-ê 38 kursî hene û YNK-ê 18 kursî hene. Goran bi 24 kursiyên xwe nikare digel partiyên biçûk koalîsyonekê ava bike. Heta ko mam Celal sax be PDK jî naxwaze ko peymana xwe ya stratejîk ya digel YNK-ê têkbide.

Navê serokwezîrê Kurdistanê piştî van hilbijartinan cardî Nêçîrvan Barzanî ye.

-----------------------------------

Nivîskar: KURDO BAKSÎ kurdo.b@hotmail.com
Weşandin: 2013-10-18
Xwendin: 47337