Tablo III
SWÊD, 28/6 2010 — Yextyaran Gilgamêş pîroz kirin û berya ko bi rê bikeve hin şîret lê kirin: “Bawerîyê tenê bi qeweta xwe neyne, Gilgamêş hay ji xwe hebe, bi derbên te şûna xwe bigrin. Ew ê ko li pêşiyê diçe hevalê xwe xelas dike, yê ko rê nas dike alîkarîya dostê xwe dike. Enkîdu ê li pêşiya te bimeşî. Ji ber ew reya daristana Urizan nas dike, ew di şer û pevçûnê de mezin bûye, sitewîya ye. Enkîdu dê alîkariya destbirakê xwe bike. Çavên te lê bin û wî sipîsax paşde vegerîne ba jinên wî! Em keyê xwe dispêrin te û bextê te, wî dîsan paşde vegerîne ba me.”
Gilgamêş axift, ji Enkîdu re got: “Destbirako ka rabe em ekhev biçin Egalmahê ba Keybanû ya mezin Nînsun!”
Gilgamêş li beramber Nînsun rawestîya û jê re got:
”Nînsun, ez ko wêrek û egîd im, dê bikevime reyeke dûr, ber bi Humbaba ve biçim, şerekî bê mînak dê bikim, li ser reyên nenas î cîxewle bigerim. Berya ko biçim min pîroz bike, li min helal bike, da carekê din di derîyê goma Uruk re paşde bizîvirim, werim ruwê te bibînim. Wê demê ez dê ji rûmeta Xwedayan re sersalê pîroz bikim, di heman salê de du caran sersalê pîroz bikim. Ez şahî û dawetekê mezin li dar xim ko dengên şadîyên wê li cihî olan bidin.”
Nînsun li gotinên lawê xwe Gilgamêş guhdarî kir, guhdarî kir û xemgîn bû. Paşê çû odeya xwe, destê xwe bi sabûnê şûştin, kincên xwe guhertin, yên herî xweşik li xwe kirin, sînga xwe bi micewheran xemiland, dîyademek danî ser serê xwe û bi pêlikan ve derkete banî ser bên. Li beramber Şamaş hermel vêxist qurbanî danê, milên xwe bilind kirin û ji Şamaş re due kirin: ”Ji bo çi te dilekî wusan bitaswas daye kurê min? Va ye dîsan te ew dilzîz kir! Ew dixwaze bikeve wê reya dûr, ber bi Humbaba ve biçe, şerekî bêhawe bike, li ser reyên nenas bigere, ta ko bigihêje dûrayê daristana Urizan û wî Humbaba yê dirinde bikuje û bi vê jî neçêyê mehû bike lewra ko tu li welêt, ewqas jê nefret dikî. Wexta ko tu her roj li derdorê dunyayê digerî, bila bûka te Aîa bêtirs salixên wî bigihîne te: Wî bispêre nobedarê şevê! Bi şevê û bi rojê ê bûka te Aîa salixên wî bigihîne te. Ew roja ko Gilgamêş û Enkîdu raserî Humbaba hatin, tika ye Şamaş, bihêle ko ba, bager û bahozên bisehm li Humbaba rabin: Başûr, Bakur, Bayê Xerbî, Bayê Sayî, Bahoz û bagerên Imhullu û Asakku, hemî Ecacok û Bablisok, wa bike ko her sêzdeh ba lê rabin da ber xwe nebîne. Bihêle ko çekên Gilgamêş bigihêjin Humbaba. Bila qantirên te yên bezek wan bigihênin cihekî aram î raketinê, li ser textekî xweş. Xwedayên ko birayên te ne… Aîa ew bûka payebilind…”
Mangeya kovî Nînsun dueyeke din ji Şamaş re kir: ” O Şamaş, ma qey ê Gilgamêş nebe yek ji xwedayan?
Ma qey ew dê selteneta asîman bi te re parve nekî?
Ma qey ew dê heyzerana seltanetê û tacê bi hîvê re parve nekî?
Ma qey ew dê li Apsu li ba Ea nebî aqilmend?
Ma qey ew dê li gel Irnîna mirovan îdare nekî?
Ma qey ew dê li gel Ningîşzîda nebe niştecihê welatê bê veger?”
Mangeya kovî Nînsun wusa ji Şamaş re axift, hermel vemirand û ji serbên dakete xwarê. Enkîdu gazî ba xwe kir û pê re axift: “ Enkîdu yê bi qewet, min tu newelidandiye, lê ji nuha û pê ve, secera te ê li gel ya Gilgamêş yek be. Hemû rehbik, jinên pîroz û carîyên perestgehê… Wê zincîra bi nîşan kire histuwê Enkîdu. Rehbikan bergirtiya mindalê dîtî kirin, keçxwedayan ew mezin kir.
Enkîdu, ko ez ewqas ji te hez dikim, te wekî lawê xwe qebûl dikim û Gilgamêş te wekî birayê xwe qebûl dikî.”
Enkîdu ji Ninsun re got: “Gilgamêş… ta ko em ji daristana Urizan paşde zîvirîn.”
Gotinên Şamaş ê alîkariya we bikin. Li ber dergahê Marduk…
Li ber dergahê mezin ê daristana Urizan, Gilgamêş û Enkîdu…
Enkîdu ê alîkariya destbirakê xwe bikî,
Bi ewlehî wî paşde vegerîne ba jinên wî.
Em keyê xwe dispêrin te û bextê te.
Tu wî paşde vedigerîne ba me.
Enkîdu ji Gilgamêş re got:”Destbirako, biryara xwe biguherîne! Re…”
Tablo – IV –
Piştî ko bîst fersax rê birîn nan xwarin, bi dû ko sîh fersax rê çûn rawestîyan, ji bo vêsînê istîrahetgehek ji xwe re amade kirin. Pêncî fersax rê bi roj meşîyan. Reya meh û nivekê di sê rojan de qedandin. Li beramber Şamaş çalek kolan, cewdikên xwe tijî av kirin.
Gilgamêş çû ser serê çiyayekî, wekû setqeyekê ji çiyê re, li derdorê ard reşand. ” O çiyayo xewnekê bide min, bila xewneke kêrhatî be, gotinên Şamaş î bedew bin!”
Enkîdu jê re holikeke xewnan ava kir, derdora wê li hember bayî rapêça, taldeyek jê re çêkir û hişt ko Gilgamêş li navê rûnê û ew bi xwe li ber çavîka wê ma. Gilgamêş serê xwe danî ser kabokên xwe, pêlên xewneke ko xwe ji nişka ve bi ser mirovan de digre, xwe bi ser wî de jî girt, xilmaş bû. Nivê şevê xewna wî hate birîn. Rabû ser xwe, ji destbirakê xwe pirsî:”Dostê min, ma te gazî min kir? Ji bo çi ez hişyar bûm? Ma te ez ne livandim? Ji ber çi ez wusan şaşomaşo me? Ma xwedayek di vir re derbas nebû? Ji bo çi laşê min awha sist bûye?
Dostê min, min îşev xewnek dît. Tiştê ko min di xewna xwe de dît gellekî tevlîhev behît bû.
Di rêbiwara çiyê de… Çiya bi ser çolê de hildiweşîya. Em… weko mêşan.
Tu ko li çolê çê bûye, xewna min şirove bike.”
Enkîdu, xewna destbirakê xwe jê re şirove kir:”Dostê min, xewna te çê ye, xewneke bi xêr e. Dostê min, ew çiyayê ko te di xewnê de dît Humbaba ye: Em dê wî zeft bikin û wî bikujin, em dê laşê wî li erdê bihêlin û sibehî em dê nîşaneke xêrê ji Şamaş werbigrin.”
Piştî ko bîst fersax rê birîn nan xwarin, bi dû ko sîh fersax rê çûn rawestîyan, ji bo vêsînê istîrahetgehek ji xwe re amade kirin. Pêncî fersax rê bi roj meşîyan. Reya meh û nivekê di sê rojan de qedandin. Li beramber Şamaş çalek kolan, cewdikên xwe tijî av kirin.
Gilgamêş çû ser serê çiyayekî, wekû setqeyekê ji çiyê re, li derdorê ard reşand. ” O çiyayo xewnekê bide min, bila xewneke kêrhatî be, gotinên Şamaş î bedew bin!”
Enkîdu jê re holikeke xewnan ava kir, derdora wê li hember bayî rapêça, taldeyek jê re çêkir û hişt ko Gilgamêş li navê rûnê û ew bi xwe li ber çavîka wê ma. Gilgamêş serê xwe danî ser kabokên xwe, pêlên xewneke ko xwe ji nişka ve bi ser mirovan de digre, xwe bi ser wî de jî girt, xilmaş bû. Nivê şevê xewna wî hate birîn. Rabû ser xwe, ji destbirakê xwe pirsî:”Dostê min, ma te gazî min kir? Ji bo çi ez hişyar bûm? Ma te ez ne livandim? Ji ber çi ez wusan şaşomaşo me? Ma xwedayek di vir re derbas nebû? Ji bo çi laşê min awha sist bûye?
Dostê min, min îşev xewnek dît. Di xewna min de çiya dijmunkar bû, ez li erdê didam, bi lingên min digirt dikişkişand, di nav şewqeke dijwar de min zilamek didît, zilamekî gelekî spehî, payantirîn zilamê welêt bû. Wî ez ji nav lepên çiyê xelas dikirim. Wî av da min û ez haş kirim, alîkarîya min kir ji şûnde rabûm ser pîyan.”
Enkîdu ji Gilgamêş re got:”Dostê min em divê bimeşin… Ew ê ko şaşbûyî Humbaba ye. Yê aloz ne çiya ye, Humbaba bi xwe ye. Were û tirsa xwe ji bîr bike, em dê nuha bibînin… Ew zilamê ko te dixewna xwe de dîtiye lehengê Şamaş bi xwe ye, ew weko çavên te, laşê te, bi te re ye, di nêzîk de, sibehî em dê gotinên Şamaş çê bibihîzin.”
Piştî ko bîst fersax rê birîn nan xwarin, bi dû ko sîh fersax rê çûn rawestîyan, ji bo vêsînê istîrahetgehek ji xwe re amade kirin. Pêncî fersax rê bi roj meşîyan. Reya meh û nivekê di sê rojan de qedandin. Li beramber Şamaş çalek kolan, cewdikên xwe tijî av kirin.
Gilgamêş çû ser serê çiyayekî, wekû setqeyekê ji çiyê re, li derdorê ard reşand. ” O çiyayo xewnekê bide min, bila xewneke kêrhatî be, gotinên Şamaş î bedew bin!”
Enkîdu jê re holikeke xewnan ava kir, derdorê wê li hember bayî rapêça, taldeyek jê re çêkir û hişt ko Gilgamêş li navê rûnê û ew bi xwe li ber çavîka wê ma. Gilgamêş serê xwe danî ser kabokên xwe, pêlên xewneke ko xwe ji nişka ve bi ser mirovan de digre, xwe bi ser wî de jî girt, xilmaş bû. Nivê şevê xewna wî hate birîn. Rabû ser xwe, ji destbirakê xwe pirsî:”Dostê min, ma te gazî min kir? Ji bo çi ez hişyar bûm? Ma te ez ne livandim? Ji ber çi ez wusan şaşomaşo me? Ma xwedayek di vir re derbas nebû? Ji bo çi laşê min awha sist bûye?
Dosto, min îşev xewneke sêyemîn dît, ev xewna min tevlîhev û hinekî behît bû, asîman bi gurmîn û dunya bi guregur bû, roj hiş dibû û taritiyê dunya hemî digirt. Piştre birûzkan vedida, agir pêdiketin, rivînên agirî ber bi jor de bilind dibûn, mirin dibarîya. Çirûsk vedimirîn û pêtî diketin xwarê, hemû dibû arî. Tu ko li çolê welidîye, ka vê xewna min şirove bike.”
Enkîdu xewna destbirakê xwe şirove kir, got:”Dostê min, xewna te çê ye, bi xêr e. Ew asîmanê ko te dîtî… Humbaba bi xwe ye… Humbaba weko xwedayekî… ê vêkeve… Em dê li ser wî deynin… Li ser Humbaba… bi nefret… Em dê Humbaba bikujin, li ser wî rawestin… Û sibehî em dê gotinên Şamaş î çê bibihîzin.”
Piştî ko bîst fersax rê birîn nan xwarin, bi dû ko sîh fersax rê çûn rawestîyan, ji bo vêsînê istîrahetgehek ji xwe re amade kirin. Pêncî fersax rê bi roj meşîyan. Reya meh û nivekê di sê rojan de qedandin. Li beramber Şamaş çalek kolan, cewdikên xwe tijî av kirin.
Gilgamêş çû ser serê çiyayekî, wekû setqeyekê ji çiyê re, li derdorê ard reşand. ” O çiyayo xewnekê bide min, bila xewneke kêrhatî be, gotinên Şamaş î bedew bin!”
Enkîdu jê re holikeke xewnan ava kir, derdora wê li hember bayî rapêça, taldeyek jê re çêkir û hişt ko Gilgamêş li navê rûnê û ew bi xwe li ber çavîka wê ma. Gilgamêş serê xwe danî ser kabokên xwe, pêlên xewneke ko xwe ji nişka ve bi ser mirovan de digre, xwe bi ser wî de jî girt, xilmaş bû. Nivê şevê xewna wî hate birîn. Rabû ser xwe, ji destbirakê xwe pirsî:”Dostê min, ma te gazî min kir? Ji bo çi ez hişyar bûm? Ma te ez ne livandim? Ji ber çi ez wusan şaşomaşo me? Ma xwedayek di vir re derbas nebû? Ji bo çi laşê min awha sist bûye?
Dostê min, min îşev xewnek dît, xewna min tevlîhev û hinekî jî behît bû. Min gamêşekî çolê zeft kiribû, dema ko wî bi orîniya xwe dunya diqelaşt, ji ewrekî tozê asîman tarî dibû. Wexta em bi poşa çûn hev, xwe azd dikir… zimanê xwe derdixist… Cewdikê xwe dirêjî min kir, hişt ko ez avê jê vexwum.” »Dostê min, xwedayê ko em şerê wî dikin ne tu gakovîyek e, tiştekî din e. Gamêşê ko te dîtiye nobedar Şamaş e, ko di dema astengîyê de destê me digre, alikarîyê bi me re dike. Ewê ko ji cewdikê xwe av da te, xwedayê te bi xwe ye, rûmetê nîşan dide. Bila em bawermendê Lugalbanda bin, em dê bi hevedin re serfirazîyên mezin pêk bînin!»
Li beramber Şamaş hêsir barandin:”Li Uruk te gotibû… rabin guhdarî bikin… Gilgamêş, dûndeyê goma Uruk, Şamaş gotinên wî bihîstin û di heman gavê de dengek ji asîman hate bihîztin »Bilezîne! Rê li ber bigre, nehêle ew xwe bigihîne nav daristên. Daristana wî ya gurr î xewle… da negihêje ko heft ebeyên xwe li xwe ke. Nuha tenê ebeyek lê ye, şeşê din ji xwe kirine.»”
Ew girtin.
Wan… mîna boxeyên hêç bi poşan çûn hev.
Carekê ew diqîre, barebarek bisehm jê tê, nobedarê daristên nav di xwe dide û diqîre…
Humbaba, wekî xwedayekî…
Gilgamêş ji Enkîdu re got:”Humbaba… Em dê yeko yeko nikanibin pê… ê biyanî… ev erda şahîtok… dudo… du sisê dibin şeş bi hevre.
Mîna werîsekî badayî
Du cewrên şêrê biqudret.
Gilmaş dîsan ji Enkîdu re got: Dostê min, law ne ji paxirê ne…
Enkîdu li Gilgamêş vegerand: Ew ê ko em dê şerê wî bikin… ew Humbaba yê ko em dê raserî hev bibin…
Nuha wexta ko em hatine nav daristên û ez çavên xwe vedikim, milên min sist bûne.
Gilgamêş li Enkîdu vegerand: dosto, tu çima mîna bizdonekekî gazincan dikî? Ma me hemî çiyan ne li gel hev derbas kirin?... berya me, berya ko em darên urizan qut bibirin.
Dostê min, tu di şerî de xwedî tecrube ye û ji şer natirse.
Te laşê xwe baş bi melhema giyayî firikandiye ko dîmenê diguherîne, destbirako bilasebeb ji mirinê netirse.
Bihêle bila dengê te wekî defa şerî halan bide, qidûm bi xwe ve bîn bila çog û milên te bişidin!
Destê min bigre destbirako, bihêle em ekhev bimeşin. Şerî li beramberî me bifikire.
Mirinê ji bîr bike, li jiyanê bigere, tu bi qewet e û berpirsyarîya xwe dizanî!
Ewê ko li pêşî diçe xwe diparêze û dostê xwe xelas dike, û ekhev rûmet û şerefeke abadin digrin!”
Û tevde gihiştin rexê daristên, bêdeng rawestîyan. |
