Nefel

[ ÇARŞEM, 2024-12-04 ] [ BIKE MALPERA DESTPÊKÊ ] [ BÊXE NÊV BIJAREYAN ] [ KONTAKT ] [ INFO ] [ LÊGERÎN & ARŞÎV ]

DESTPÊK

	Nûçe

	Nivîsar

	Kulturmagazîn

	Hevpeyvîn

	Kolumnîst

	Ewrokurd

	E-Pirtûk

	Lîteratûr

	Ziman

	Muzîk

	Foto

	Lînk

E-POSTEYA TE

	Nav (Username)



	Şîfre (Password)





	»E-posteyeka nû bo xwe qeyd bike

REKLAM

KOLUMNÎST

Ji berjewendiyên rêxistinî ber bi berjewendiyên neteweyî ve

STOCKHOLM, 17/5 2006 — Li başûrê Kurdistanê dewleteke kurdî, bi hemû pîvanên dewletavakirinê, ava dibe. Hikûmeta yekgirtû (yekbûyî) ya ko parlementoya Kurdistanê, îsal di 7ê gulanê de bawerî dayê, sertaca pêvajoya (prosesa) avakirina vê dewletê ye. Em dizanin ko ev pêvajo di gelek qonaxan re derbas bûye û berdewam e. Ji şoreşa eylûlê ta îlana hikûmeta yekbûyî ev pêvajo daye ser rêkeke bi xwînê (mixabin ne hindcaran bi xwîna birakujiyê) hatiye asfaltkirin.

Hemî kurd, çi li Kurdistanê û çi jî li derveyî welêt çav û canên wan li başûrê Kurdistanê ye, ji ber ew bûye hingava yekê ji bo her çar parçeyên Kurdistanê ber bi Kurdistana yekgirtî û serbixwe ve.

Di vê pêvajoyê de gelek diyardeyên balkêş hatine diyar û bilind kirin. Diyardeya herî girîng ew e ko herdû rêxistinên sereke, KDP û YNK li başûrê Kurdistanê gihîştin baweriyeke xurt ko berjewendiyên neteweyî di pêşiya berjewendiyên rêxistinî de ne. Rola serokê Kurdistanê Mesûd Barzanî û serokê Iraqê Jelal Telebanî di siyaxet û xurtkirina vê baweriyê de nayête ji bîr kirin. Ev bawerî dibe alîkareke mezin ji bo modernîzekirina ne tenê van herdû rêxistinan lê belê hemî rêxistinên Kurdistanî li her çar parçeyan. Ev bawerî, ji aliyekî din, dibe alîkareke xurt ji bo avakirina dewleteke modern û sekularîst, ji bo avakirina dewleta qanûnê. Di encam de ev bawerî dibe bingeheke tebût ji bo judakirina dewlet û rêxistinê.

Ta 7 gulanê du hikûmet li başûrê Kurdistanê hebûn. Ev herdû hikkûmet nisxeyek ji rejîmên yekpartî li rojhilatê Europayê û li Sovyêta berê û heta dereceyekê ji rejîmên Beesê li Iraq û Sûriyê bû.
Em dizanin ko dawiya wan rejîman çawa bû (dawiya rejîma Sûriyê jî wê bê). Mala Xwedê ava ko rêhberên kurd gelê xwe zû ji vê pirsgirêkê rizgar kirin. Lê gelek kar û xebat maye ji bo ev pêvajo bi ser keve û xwe ji astengan xilas bike. Herkes dizane ko gelek kes û komik ji vê pêvajoyê nerazî ne, ji ber ev pêvajoya ha dê pê li berjewendiyên wan bike û qazancên wan ên şexsî qir û winda bike û ji ber vê yekê ew dê bixebitin ko astengan ji vê pêvajoyê re peyda bikin.

Astenga herî mezin û xirab ew e ko îdareya dewleta Kurdistanê bi kadroyê kevin bi rê ve dihere. Piraniya kadroyên ko îro li Kurdistanê îdareyan bi rê ve dibin bermayên îdareya rejîma Sedamî ne. Kerekterê vî kadroyî bi (rêz li qanûnê negirtin) hatiye stempe kirin (demxe kirin). Ev kadro çi caran îdareyek li gor qanûnê bi rê ve dihere nedîtiye û qanûna wî qanûna (xal û xwarzê) ye. Di vî warî de karê ko ji bo projeya destûra Kurdistanê hatiye kirin gelekî girîng e û divê hink lez lê bê kirin. Divê alavên ragîhandinê (bi teybetî radyo û televizyon) di bin kontrola parlementoya Kurdistanê de bin. Divê radyo û televizyona dewleta Kurdistanê hebe. Hebûna radyo û televizyonên prîvat (çi şexsî û çi jî rêxistinî) tiştekî gelek baş û girîng e ji bo azadiya raman û gotinê li Kurdistanê lê divê qanûneke modern ji wan re û ji internet, rojname û kovaran re bête danîn.

Cenabê serokê Kurdistanê Mesûd Barzanî dibêje ko pêwist e em bihna xwe firh bikin û mihleta 4-5 salan bidin wan ji bo ev pêvajo bi rêk û pêk here pêş. Ji pêvajoyeke dîrokî wek pêvajoya avakirina dewleta Kurdistanê re bihneke gelek fireh pêwist e. Şaşiyên dîrokî ne wek şaşiyên matematîkê ne wekî Marks dibêje. Ji bo serastkirina şaşiyên matematîkê kaxez pêwist in lê ji bo serastkirina şaşiyên dîrokê bi dehan û yan jî bi sedan sal pêwist in.

Ji gelê kurd li her çar parçeyên Kurdistanê û ji hemî gelên li ser xaka Kurdistanê dijîn alîkariya vê pêvajoyê tête xwastin. Dewleta Kurdistanê li başûrê Kurdistanê dê bibe çirayek di navçeya rojhilata navîn de, ev navçeya ko di tariyê de dijî, tariya rejîmên totalîter, dektator û olperestên hov. Kurdistan dê bibe ilham ji gelên vê navçeyê re ko xwe ji vê tariyê rizgar bikin.

-----------------------------------

Nivîskar: Selam Nûman
Weşandin: 2006-05-17
Xwendin: 19106